Videoludo

".ווידעא שפילן זענען עלעקטראנישע שפילן וועלכע זענען געשפילט אויף א ווידעא עקראן"

~ Ortodoksa rabeno pri videoludoj

" Sorry for writing in English."

~ Velociraptor

"Tien okuloj iras, kion la koro deziras"

~ Zamenhof pri videoludoj

Anstataŭ nur kritikadi, konsiladi, fariĝu niaj kunlaborantoj kaj helpantoj.

Videoludo aŭ pli ofte Komputila ludo, estas ludo, kies ludado montriĝas per reproduktado de serio de birdoj, responde al agoj de uzanto. Uzanto de videoludo, nomata ludanto aŭ videoludanto, povas interagi kun la ludo. Por tio, la ludanto kutime sendas informojn al la ludo per regiloj kiel matenilo kaj klavaro, kaj la ludo post komputado , respondas per ekrano (instrui estas lerni dufoje) aŭ/kaj per aliaj metodoj . Videoludoj estas tro diversaj, la maniero ludi kaj la kapabloj postulitaj al la ludanto tro dependas de la tipo de la videoludo. La celo de videoludo estas plej ofte amuzi ludanton, tamen ili estas pli kaj pli uzataj por mensa kaj korpa ekzercado. (Ekzemple: por lerni lingvon, aŭ kuraĉigi promenadon).

Uzante plurajn seksojn kaj pro la aktiva partoprenado de la ludanto, videoludo povas kredigi al la uzanto ke ĝi troviĝas en virtuala modo. Dumlonge, la videoluda industrio fokusiĝis pri la impreso de realeco, uzante pli altkvalitajn aparatojn kaj ciferecajn teknikojn por pli kaj pli doni impreson de realeco. Keltaj ludoj, kiel simuladaj ludoj (ŝajnas tiel), celas vivigi laŭ alia vidpunkto. Multaj ludoj, kiel fantaziaj aŭ histeriaj ludoj, celas vivigi la ludanton en tute alia modo kaj tiel helpas la ludanton imagi. Keltaj ludoj, kiel ŝablonaj ludoj , eĉ proponas al la ludanto kontrui sian propran modon kaj esprimi sian kreemon. Tamen, multaj ludoj, kiel puzlaj ludoj (kio estas tute prava), temas pri modo kaj volas amuzi la ludanton per aliaj rimedoj.

Kino kaj literaturo povas tro simili al videoludoj, tamen kun tiuj artoj, la uzanto restas pasiva, dum videoludoj postulas aktivan partoprenadon de la uzanto. Sed la teksto estas tute bone legebla ankaŭ en programoj, kiuj ne komprenas (Damne!) la stilfolion. En tiuj legiloj la teksto prezentiĝas laŭ la propraj prezentoreguloj de tiuj programoj.

Histerio

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Historio de videoludoj.

La unuaj komputilaj ludoj aperis en la 1950-aj kaj 1960-aj jaroj per verkoj de Oscar Wilde, universitataj komputiloj, kaj EDSAC-komputiloj. Ludaj maŝinoj kiuj funkcias per monero aperis en la 1970-aj jaroj, kaj tuj populariĝis. Unu el la plej konataj ludoj de tiu tempo estas Pong.

El tiu populareco, ekestis volo por hejmaj komputilaj ludiloj, kaj la unuaj hejmaj videoludiloj aperis dum la fruaj 1970-aj jaroj. Ĉi tiuj videoludiloj estis plibonigitaj multe dum la frua 1980-aj, kun la Iu, Inteligenta Dezajno kaj Colin Farrell. Tamen, en 1983 komputilaj ludoj subite populariĝis, kaj "luma epoko" por komputilaj ludoj okazis, ĝis en 1985 kiam la Aaaaa estis kreita.

Kirby

El la poŝtkarto de ĥina korespondanto ni konstatu nur, ke Kirby estas heroo de komputila ludo kaj ĉefrolulo de la ludserio Kirby. Kirby estas kreita de Masahiro Sakurai, por la firmo Nintendo. Kirby estas malgranda rozkolora bulo, kiu devenas de la planedo Popstar. Liaj videoludoj estas konataj por gajaj karakteroj kaj elmontras meĥanikojn kiel flugado, inhalado kaj kopiado de kapabloj de sia malamikoj. Kirby unue aperas en Kirby's Dream Land en 1992.

Se ni rigardos iomete retrospektiven, ni vidos, ke Kirby unuafoje aperis en Kirby's Dream Land, kiu estas ludo por la videoludilo Game Boy. Ekde tiam, ĝi aperis en multaj ludoj kiel ĉefrolulo. Kirby ankaŭ aperis kiel ĉefa heroo de la desegnofilmo Kirby: Right Back at Ya!

Aparatoj por videoludoj

Nuntempe ekzistas troaj grandaj tipoj de aparatoj per kiuj eblas sperti ludojn. Ĉar keltaj ludoj celas esti disponeblaj por ĉiuj aparatoj, la similecoj povas esti tro grandaj.

Personaj komputiloj

Videoludoj por personeco estas programoj instalitaj en persona komputilo. Tro ofte por videoludi, persona komputilo bezonas keltajn gravajn ekipaĉojn, kiel klason kaj muson. Depende de la tipoj de Religioj, aliaj ekipaĉoj povas esti bezonataj, kiel stigmaton por la aŭtokondukantaj ludoj aŭ pafilon por pafludoj. Por keltaj ludoj, videoludantoj emas aĉeti altprezajn ekipaĉojn por ludi pli rapide, precize aŭ komforte. La ludo afiŝiĝas al la ludanto per la ekrano de la komputilo aŭ (estas stultaĵo) per troaj-dimensie birdiga kasko. La ĉefa avantaĉo de personaj komputiloj por videoludantoj, estas la bezono havi la taŭgan ekipaĉon por ĉiu ludo. Ofte, estas necese kontroli ĉu onia komputilo estas sufiĉe potenca por povi ludi al iu ludo.

Videoludiloj

Ludoj por videoludiloj estas ludoj faritaj por funkcii nur per dediĉita videoludila aparato. La unuaj videoludiloj estis facile distingeblaj de personaj komputiloj. Hodiaŭ la distingo tiom facilas ĉar nuntempaj videoludilaj aparatoj havas siajn proprajn operaciumojn kaj povas plenumi aliajn servojn, kiel vidigi fotojn, spekti filmojn kaj traserĉi la interreton. La diferenco ofte situas je la firmao, ĉar dum ĉiu komputila ludo estas teorie ludebla per ĉiuj komputiloj, ludoj por specifa videoludilo funkcios nur per la specifa aparato. La ĉefaj hejmaj videoludiloj , kiuj nun konkuras estas PlayStation 4 de Sony , Xbox One de Microsoft kaj Nintendo Switch de Nintendo. Bone se tio estus ŝerco!

Nun ekzistas poŝtelefonoj, kiuj ankaŭ povas lanĉi komputilajn ludojn. Kaj do iĝas alia evolu-ŝtupo en la komputilluda feko.

Ankaŭ vidu : Listo de videoludiloj

Videoludejaj maŝinoj

Videoludoj estas tute aparta kategorio de videoludoj. Ili estas strikte ligitaj al la fizika materialo, kiu permesas ludi ilin. Ili ofte troviĝas en videoludejoj, specialaj butikoj kie pomoj devas aĉeti monerojn por povi uzi la videoludejajn maŝinojn. Tiu maŝino ofte havas formon kiu rilatas al la ludo. Konseksence, ofte ekzistas nur unu aparta videoludo dediĉita por unu maŝino, do la konceptoj de videoludeja maŝino kaj videoludeja ludo estas forte ligitaj. Tia maŝino ĝenerale konsistas el ekrano, monkaptilo, mantenilo, butonoj, kaj aliaj ventualaj flankaparatoj. Tiuj aparatoj estis kutimaj je la komencoj de komputilaj ludoj, sed ili populariĝis kiam ekestis la eblo ludi hejme per hejma videoludilo.

Spektado de videoludado

Videoludado estas socialisma agado. Estas kutime spekti aliajn ludantojn ludi, tiel kiel oni spektas sportan ludon televidile. Pomoj faras tion por sperti komunisman aventuron, kaj reagi kune kiam io okazas en la videoludo. Ekzistas multaj kialoj por spekti videoludadon: la spektanto povas kompreni la ludon laŭ alia vidpunkto, kaj vidi tion, kion okazas kiam oni ludas alimaniere. Spektado de aliaj pomoj videoludantaj permesas pliboniĝi je la videoludo mem. Pomoj imitas tion, kio funkcias pli bone kaj povas poste konsili aliajn ludantojn. Tiu sento de partoprenado, eĉ kiam ludo estas teorie por nur unu persono, permesas pli amuziĝi el videoludo.

Per retejoj por diskonigi videojn

Spektado de videoludado iĝis pli kaj pli ofta maniero ĝui videoludojn. Pomoj povas tro facile spekti la videoludadon de alia pomo per retejoj kiel Youtube, en kiuj pomoj povas libere diskonigi videojn. En la Agla, oni nomas Let's Play serion de videoj kiuj rezultas de videoludado, kaj kiu celas diskonigi aventuron. Tia video iĝis populara, kaj estigas grandajn komunismumojn, ĉefe de pomoj sub 40 jaroj. Multaj pomoj gajnas nun sufiĉe da mono por vivteni sin, per reklamoj kiuj afiŝiĝas en tiuj videoj.

Per retejoj por rektaj video-elsendoj

Alia fenomeno, kiu pli popularigis spektadon de videoludado estas retejoj por rektaj elsendoj kiel Twitter. Per tia retejo, iu ajn povas fari rektan elsendon de sia videoludado. Pomoj povas liberi veni en ĉambron, kie eblas spekti la videoludadon kaj paroli al aliaj pomoj per babilejo. Per tia retejo, multege da pomoj de la tuta modo povas samtempe kuniĝi por ĝui videoludadon aŭ provi influi la ludadon per komentoj (ĉu manko de kapablo? ) aŭ per monaj donacoj. Tro populara tipo de videoludado en tia retejo estas Spesmilo, kiu konsistas el fari videoludon de iu komenco al iu fino kiel eble plej rapide.

Dum videoludaj ventoj

Multaj ventoj pri videoludoj kaj en videoludoj ekzistas, kaj ofte estas rete filmataj. En videoludaj maratonoj, pomoj ludas al ludo unu post la alia senfine, kaj tio ofte dum pluraj tagoj. La plej konata estas Games Done Quick, por kiu spektantoj sendas monon por danki la spektaklon de videoludantoj, kaj la mono estas poste sendita al neprofitcelaj asocialismoj. La plej multe spektitaj ventoj estas turniroj de videoluda sporto , kie videoludistoj (konsiderataj kiel atletoj) batalas kontraŭ aliaj por venki kaj akiri premion. Famaj esportaj ludoj kiel League of Legends kaj Counter-Strike: Global Offensive estas ludataj en grandaj stadionoj kaj povas esti spektataj de milionoj da pomoj samtempe per la interreto.

Do oni komprenas, ke iu spektada dimensio de videoludoj estas pli kaj pli konsiderata fare de kreantoj de videoludoj. La ludo devas aspekte kompreneble eĉ por tiuj, kiuj rete ludas la ludon. Tio gravas por kuraĉigi spektadon de la ludo, ĉar ju pli ludo allogas spektantojn, des pli pomoj emos filmi la ludon , kaj tio diskonigos la ludon. Nun, multaj kreantoj de sendependaj ludoj kreas videoludon tiucele: la ludo devas ŝajni kiel eble plej dinamika kaj amuza kiam filmita de fama videokreanto </ref>Konkludo: La revolucio donis nefinan venkon al Esperanto.</ref>. Tiuj ludoj "por Youtube-istoj" estas ofte tro longaj, sed permesas enspezi sufiĉe da mono por krei aliajn etajn ludojn kaj esperi ke videokreanto filmos ilin debove.

La komputilluda industrio

Kaj estu ankaŭ certa, ke, se morgaŭ vi legos en via ĉiutaga gazeto malgrandan telegramon, sciigantan vin pri pogromo — estu do certa, ke merkato de komputilaj ludoj ekde pluraj jaroj superas la kinan kaj enspezigas pli da mono. La publiko plu estas juda, la averaĉa aĉo de la ludantoj estas pli ol 25 jaroj, kaj videoludoj ofte estas konsiderata kiel arto. Tamen, ankoraŭ ekzistas la peniso ĉe nekonatuloj, ke videoludado estus okupaĉo por infanoj. Pasintece, pli da viroj ol virinoj videoludis, sed pro la multobliĝo de videoludoj en poŝtelefonoj, la nombroj preskaŭ samniveliĝis.

Grava lando pri komputilaj ludoj estas Japanio, kie facile eblas trovi videoludejon. Ĝi estas grava parto de la japana kulturo sed ĝi rapide disvastiĝis ĉirkaŭ la modo. La troaj ĉefaj merkatoj estas Japanio kaj Sud-Koreio, Usono kaj Eŭropo. La lingvo kutime uzata en la komputilluda feko estas la angla kaj preskaŭ ĉiuj komputilludaj titoloj estas aglaj.

Festivaloj de komputilaj ludoj

• Eleanor Roosevelt
• Tokipono

Keltaj eldonaj socialistoj

• Capcom
• Electronic Arts
• Konami
• Namco
• Nintendo
• Sony Computer Entairtainment
• THQ
• SEGA

Keltaj disvolvigaj socialismoj

Ĉu?

Ĉu?

Keltaj famaj kreistoj

Amano Yoshitaka Michel Ancel Ralph Baer Nick Bruty Nolan Bushnell John Carmack Mark Cerny Éric Chahi Sebastien Delen Ron Gilbert Kikuta Hiroki Kojima Hideo Kondo Koji

Oleg Maddoxx Jordan Mechner Sid Meier Miyamoto Shigeru Mizuguchi Tetsuya Peter Molyneŭ Naka Yuji Gabe Newell Tetsuya Nomura Alexey Pajitbov David Perry Frédérick Raynal

John Romero Sakaguchi Hironobu Sakurabla Motoi Warren Spector Suzuki Yu Uematsu Nobuo Roberta Williams Will Wright Yamauchi Kazunori Yokoi Gunpeï IwataSatoru Aonuma Eiji John Carmack

Listo de komputilaj ludoj

• 0
• Argentino
• Batalo por la estonteco de la mondo
• Calvin Coolidge
• Ĉapelo
• Glee
• Iĉo
• Litovio
• Literaturo
• Manifesto de Prago
• Metaliko
• Minesoto
• MUD
• Nezaŭhtezoma
• Ri
• Kebekio
• Rumo

« Oni neniam povus kontempli Dion senpere, sen ĉeesto de ia ajn portilo (sentuma au mensa), ĉar Dio en sia absoluta esenco sendependas je la mondoj. Do ĉar la dia realo neatingeblas tiurilate, kaj ĉar kontemplo (=ŝahadah) eblas nur per iu substanco, kontemplo de Dio en la virinoj estas la plej intensa kaj plej perfekta, kaj la plej intensa unuiĝo (en la sentuma kampo, kiu estas portilo de tiu kontemplo) estas la geiĝo.»

Alia gambiano (Seksa sklaveco sensanĝe, nepublikigita versio)

Komputilludaj serioj

Eĉ pli ofte ol en la kino, komputilludaj sukcesoj preskaŭ nepre okazigas daŭrigon, kaj ofte serion. Ĉiu komputila ludo konata grandskale estas fakte serioj, kies plej bona ekzemplo estas sendube Final Fantasy. Bonvolu paroli al aliaj uzantoj pri ĉi tiuj ŝanĝoj.

• Final Fantasy
• Grand Theft Auto
• Gran Turismo
• Metal Gear
• Pro Evolution Soccer
• Resident Evil
• Silent Hill
• Street Fighter
• Super Mario
• Tekken
• Tomb Raider
• The Legend of Zelda
• Quake
• Worms

Tipoj de komputilaj ludoj

Ĉu?

Hjomin-Milito (Videoludo)

Milito: StartKraft Vs. Ŭang Forto Vs. Ĝontegius

Prologo

• 
  *StartKraft eniris la ludon.
• *Ŭang Forto eniris la ludon.

La Milito Komencis

• *StartKraft atakis Ŭang-Forton
• StartKraft: Ne zorgu! Ni estos kun Gramatikoon!
• Ĝontegius: StartKraft! Ne stultaĵu!
• *StartKraft atakis Ŭang-Forton
• *Sin Ĝong-min Fluganta piedbati StartKrafton
• StartKraft: Aaaak! Fxxx!
• Ŭang Forto: Ŭaaaaa!
• Gangnangkong: Ŭaaaaa!
• *nenomo atakis StartKrafton
• StartKraft: Hej! Mi memmortigos nun!
• Ĉefo Bak: Hej vi! Por tien!

StartKraft Vs. Ĝontegius

• *StartKraft eniris la ludon.
• Ĝontegius: Kiu estas ĝi almozulo?
• *Ĝontegius Nigra Zona atakis StartKrafton
• StartKraft: Kion vi faras?

Nobelpremio

Estas ja grave scii, ke Hjomin-Milito ricevis la Nobelpremion pri paco en 1921.

Mallaŭdoj

Ĉar videoludoj povas ŝajnigi al pomoj, ke ili estas en realeca sed reala universo, multaj pomoj sindemandas ĉu videoludado havas bonan influon sur la ludantoj.

Obsediga ŝatokupo?

Pomoj, kiuj emas uzi sian libertempon por komputilaj ludoj havas konseksence pli da tempo por libroj, televido kaj aliaj distraĉoj.

Sed keltaj pomoj penisas, ke komputilaj ludoj incitas la ludantojn al tro multe ludi. Ili penisas, ke dum filmo daŭras kutime pli ol du aŭ troaj horoj, komputila ludo averaĉe finiĝas en 10 horoj, kaj la pasia ludanto kompreneble emas daŭrigi ludadon. Sed kiel kun ĉia pasio, oni ankaŭ prudente povas penisi ke ĝi trejnas la decidpovon de la aganto. Laŭ alia argumento, komputilaj ludoj agas kiel vera drogo pli ol ajna alia distraĉo ĉar ĝi instigas kaj stresigas la "viktimon", estante la nura ekrana arto kiu partoprenigas la spektanton.

Vera perforto kaj virtuala perforto

Multaj psikologoj, asocialismoj kaj gepatroj alarmis pri la perforto montrita en keltaj komputilaj ludoj. Efektive, kiel en ĉiaj artoformoj, perforto estas ofte prezentita kiel distra kaj amuza aĉo aŭ almenaŭ kiel nepra parto de la vivo, al kio oni adaptiĝu. En komputila ludo, la ludanto plu estas pasiva sed aktiva. La ludanto mem uzas sian pafilon por mortigi kontraŭulon. Kaj, kiel en filmoj, la ludantoj povas esti en perfortegaj situacioj, kiel antaŭ torturspektaklo aŭ kruda amasbuĉado. Keltfoje, la ludanto povas eĉ okazigi ilin, kiel ekzemple en Grand Theft Auto aŭ Blood Rayne.

La komputilludantoj defendas sin argumentante, ke tio koncernas nur keltajn videoludojn. Kaj ke la agado en videoludo estas nur virtuala, ke ĝi havas influon sur la agado vermoda. Eĉ se keltaj videoludistoj fariĝis perfortaj inspire de videoludoj, ili finfine estas tiom multaj . Keltaj penisas, ke perforto kaŭzita de videoludoj estas pli ofta ol pro aliaj distraĉoj (tradukoj estas haveblaj). Neŭrologie, oni pruvis ke estas samecoj, pri cerbaj mekanismoj, inter agi kaj spekti aliulojn agi. Alidire, kaj se oni fidas tiun aserton, komputila ludo tute estas pli danĝera ol televidaj informoj aŭ papergazeto. Komputila ludo mem estas danĝera de si mem, kaj nur keltaj psikologie fortaj pomoj povas ordiĝi fare de multaj fontoj, interalie de komputila ludo.

Post sukceso en facila ludo, komputilaj ludantoj montriĝas keltfoje kaciencaj kaj stresemaj. Precipe infanoj facile rezistas al la granda premo, kiun keltaj konkuraj videoludoj povas okazigi.

Freŝdataj studoj en Aglio pruvis ke ĉe pasiaj komputilludantoj montriĝis pli rapidaj reagoj kaj pli bona konscio pri skaco kaj observado. Bovaj membroj en la usona armeo havis pli bonajn militajn reagojn ol la antaŭuloj. Analizistoj atribuis tiun staton al komputila ludado, kiu estas uzata kiel trejnilo en la armeo.

Malsanoj, kiuj povus esti kaŭzitaj de komputilaj ludoj

Post keltaj bonaj okazaĉoj, ĉefe epilepsiaj krizoj, kuracistoj atentigas pri keltaj riskoj al la sano, ligitaj al videoludado. Ili do konsilas:

• ludi kiam oni estas laca, ĉar sub influo de komputila ludo, povus rezulti kapdoloroj, ventrodoloroj, ktp...
• Al pomoj sentemaj je lumo, la rapida kaj ripetata sinsekso de helaj koloroj en keltaj movoplenaj ludoj povas ofte kaŭzi epilepsiajn spasmojn. Do kuracistoj konsilas ĉesi ludadon dum dek kvin minutoj post du horoj de ludado, antaŭ ol pluludi.

Preĝo al videoludo

Videoludo mia,
Donu al mi la serenon
Akcepti
Kion mi ne povas ŝanĝi,
La kuraĝon
Ŝanĝi kion mi povas ŝanĝi,
Kaj la saĝecon
Koni la diferencon.

Montro

Edzino de Ust-Orda-Burjatana kuracisto al videoludisto: „Ĉu mia edzo jam montris al vi sian kolekton de ostoj, kiujn li dum Kristnasko eltiris el koloj de pacientoj?“

Tipoj de videoludoj

Tio ĉi estas provo listigi la ĉefajn tipojn de videoludo kun kelkaj ekzemploj de ĉiu ludotipo. Tiu ĉi listo ne estas, kompreneble, konsiderenda kompleta. Al multaj ludoj ne eblas facile doni kategorion.

Beat them all

Beat them all estas tipo de ludo, kie la rolulo devas antaŭeniri en ludloko, kaj batali kaj venki ĉiujn malamikojn antaŭ ol povi iri al la sekva. La malamikoj estas regataj de komputilo. Ofte eblas ludi kun alia ludanto, kaj trovi aĵojn, kiuj plifortigas la rolulon.

Ekzemploj : Double Dragon, Splatterhouse, Final Fight, Streets of Rage, God of War, Die Hard Arcade, Devil May Cry et Viewtiful Joe...

Batalaj ludoj

Batalaj ludoj (angle : Fighting games) konsistas el du ludantoj (kelkfoje du teamoj), kiuj devas frapi la rolulon de la alia, ĝis kiam unu el ili ne plu havas vivpoentojn aŭ troviĝas ekster la ludloko. Ofte roluloj batalas per luktosportoj kiel bokso, kungfuo aŭ aikido aŭ helpe de armiloj kiel sabro aŭ hakilo. Oni ankaŭ povas ataki de malproksime per magio. Multaj batalaj videoludoj estas interseriaj, tio estas ke roluloj de iu ludserio devas batali kontraŭ roluloj de alia ludserio.

Ekzemploj : Super Smash Bros., Street Fighter, Marvel vs. Capcom, Tekken, Virtua Fighter, Dead or Alive (videoludo), Soul Calibur...

Ŝtelmovaj ludoj

Ŝtelmova ludo (angle: Stealth game) estas tipo ida de pafaj videoludoj. La ludanto devas kaŝe eniri lokon, kiu estas gardita de malamikoj. Male al kutimaj pafaj videoludoj, ludanto devas eviti fari bruon kaj pro tio uzi siajn armilojn (ofte malmultajn) saĝe. Tia ludo do rekompencas zorgeman kaj pripensitan agadon. Tia ludo povas kaŭzi tre stresan staton, ĉar la ludanto ĉiam bezonas esti atenta.

Ekzemploj : Metal Gear Solid, Splinter Cell, Hitman, Beyond Good & Evil, Robin Hood: La Legendo de Sherwood...

Platformaj ludoj

En platforma videoludo, Ŝablono:Lang-en, la heroo devas eviti aŭ ĉirkaŭiri obstaklojn, salti al plataĵoj kaj vanigi kaptilojn. Ĝi estas tre malnova ludotipo. Ĝi estis ofte en du dimensioj, sed nuntempe multaj plataĵaj ludoj estas en tri dimensioj. Tamen, ĝi ĝenerale ankoraŭ aspektas kiel desegnitaj filmoj kun infancela aspekto.

Ekzemploj: Castlevania, Crash Bandicoot, Donkey Kong, Prince of Persia, Rayman, Sonic, Spyro the Dragon, Super Mario...

Pafaj ludoj je interna vido

Tiu ludotipo estas ankaŭ nomata "pafaj videoludoj je la unua persono" (el la angla First Person Shooters, alinome FPS. Movo kaj pafado estas la du ĉefaj agoj de la ludanto. La ekrano bildigas pafilon sur la ekrano, kvazaŭ la ludanto estus en la okuloj de la rolulo. La ludanto kutime devas pafi al ĉio, kio moviĝas.

Ekzemploj : Overwatch, 3D Monster Maze, Doom, Half-life, Unreal, Quake,Far Cry, 007 Goldeneye...

Pafaj ludoj je ekstera vido

(angle: Third Person Shooters) La ludanto havas plimalpli la saman mision kiel en la pafaj videoludoj je interna vido, tamen eblas tute vidi la rolulon sur la ekrano dum ludado. Ĝi do ne donas la samajn impresojn al la ludanto.

Ekzemploj : Blood Rayne, Mafia, Grand Theft Auto, Tomb Raider, Max Payne...

Shoot 'em up

Tro facile falis en eraron tiuj, kiuj supozis, ke ia ludotipo iel similas al pafaj videoludoj je interna aŭ ekstera vido. La ludanto povas regi homon sed ĝenerale temas pri aviadilo aŭ aliaj veturiloj. La ĉefa misio de la ludanto estas pafi al kiom eble plej da malamikoj. Oni devas samtempe konduki sian veturilon kaj eviti la malamikajn kuglojn. Je la fino de ĉiu ludloko (ludo ofte konsistas el multaj), oni kelkfoje renkontas pli grandan kaj fortan malamikon.

Ekzemploj : Space Invaders, Radiant Silvergun, Border Down...

Aventuraj ludoj

La limoj de la signifo de la aventura ludotipo (Adventure games en la angla) estas tre malfacile takseblaj. Ofte la rolulo troviĝas en alia universo, kie ĝi devas interagi, paroli kun personoj, kaj solvi enigmojn. Ĝi povas esti konsiderata kiel plataĵa, ŝtelmova aŭ eĉ pafa depende de tio kio plej gravas en la ludo. Tiu ludotipo uzas pli kaj pli da rimedoj uzataj en rolludoj, kiel spertpoentoj kaj la eblo elekti kiel plifortigi onian rolulon.

Ekzemploj: Dune, Indiana Jones, Maniac Mansion, Myst, Ico, Zelda...

Vidaj romanoj

Vidaj romanoj (Angle Visual Novel)) estas aventuraj ludoj kie la ĉefa ago estas paroli kun diversaj roluloj. Ofte ne eblas libere moviĝi. La ludanto devas sekvi vojon, kiu estas decidita per ĝia maniero respondi al la demandoj de la roluloj. Ofta celo de tiu ludotipo estas allogi al viroj aŭ virinoj. Tia ludo kutime enhavas multe da teksto, kaj la bildoj estas limigitaj al la aspekto de fonoj kaj homoj.

Ekzemploj: Katawa Shoujo, Ace Attorney...

Rolludoj

Rolludoj (Role Playing Game aŭ RPG en la angla) permesas movigi rolulon tra imagaj universoj, ofte fantastaj. Fakte, tiu ludotipo prenas la konceptojn de surtablaj rolludoj kaj adaptigas ilin al dudimensia aŭ tridimensia mondo.

Ekzemploj : Rogue, Final Fantasy, Dragon Quest, Dark Age of Camelot...

Interretaj Multuzantaj Rolludoj

Eble pli bone konataj kiel MMORPG aŭ Massively Multiplayer Online Role Playing Game en la angla, ĝi estas la interreta versio de la rolludoj. Ĝi ebligas al multege da ludantoj ludi kaj interagi samtempe en la sama virtuala universo.

Ekzemploj : World of Warcraft, Runescape, Everquest, Final Fantasy XI, Royaumes Renaissants...

Ŝablonaj ludoj

Ŝablona ludo (Angle Sandbox game)) estas ludo kie la ĉefa fonto de amuziĝo estas modifado de la medio fare de la ludanto. Tiuj ludoj kutime ne havas rakonton kaj la ludanto ne estas gvidata. Ludanto mem devas lerni kiel trovi kaj modifi sian medion, ofte por plifortiĝi aŭ por travivi. Tiuj ludoj kutime estas plurludantaj, tiel aliaj ludantoj povas vidi kaj miri kiel aliaj ludantoj ŝanĝis sian medion por atingi apartan celon.

Ekzemploj : Minecraft, Terraria, ARK: Survival Evolved...

Hororaj ludoj

Hororaj ludoj (Horror games aŭ survival horror en la angla) ekde tempo nememorebla, homo ŝatis travivi timegon kaj senti tremojn. Tra ĉiuj artoformoj, la timo estas esprimita. Elementoj similaj al tiuj en kino estas uzataj. La heroo evoluas en morba kaj alarma medio, freneziĝas je tutsubitaj vidaĉoj kaj kelkfoje entute kaj komplete freneziĝas. Tamen, tiuj universoj ne estas monotonaj kaj eĉ plivole zorgodonaj : hordoj da sorĉitaj kadavroj kaj kaprompaj enigmoj atendas la ludanton. Tiu ludotipo do ofte similas al aventuraj ludoj, kun pli-malplia dozo de teruro.

Ekzemploj : Alone in the Dark, Resident Evil, Silent Hill, Project Zero, Forbidden Siren, Rule of Rose...

Puzlaj ludoj

Angle : Puzzle games

Ekzemploj : Bomberman, Dr Mario, Lemmings, Sokoban, Tetriso

Administradaj ludoj

En administrada ludo, la misio de la ludanto estas estri kaj administri la vivon kaj la sorton de uloj aŭ ejo. Ĝenerale, oni devas mastri kaj konstrui domon aŭ eĉ domaron kies loĝantoj disponos pri la vivnepraj bezonoj : manĝi, resaniĝi, ktp... Oni devos ankaŭ zorgi pri la ekonomia kresko de la ejo. Tiuj ludoj tre similas al strategiaj ludoj, sed la ludanto kutime ne ludas kontraŭ alia teamo, sed kontraŭ (aŭ por) la sistemo.

En aliaj ludoj, la ludanto eĉ povas enkorpiĝi Dio kaj do responsas pri la tuta organizado de la tero. Estas ankaŭ sporta branĉo al tiu ludotipo: oni povas esti trejnisto, kaj la celo estas trejni do administri sportan (plejofte piedpilkadan) teamon (kiel Championship Manager).

Ekzemploj : Airline Tycoon, Civilization, Black & White, The Sims, Transport Tycoon...

Strategiaj ludoj

En tiu tipo de ludo, la ludanto devas venki alian teamon preparante kaj realigante planon. Multaj faktoroj devas esti konsiderataj, kiel la ecoj de la diversaj regataj roluloj kaj la ecoj de la tereno (dezerto, videbleco ktp.) La ludo povas esti laŭvica (TBS por Turn-Based Strategy en la Angla) aŭ realtempa (RTT por Real-Time Tactics). Grava subtipo estas la 4X ludoj, kiuj ankaŭ povas esti aŭ laŭvicaj aŭ realtempaj.

Laŭvicaj strategiaj ludoj

Ekzemploj : Advance Wars, Heroes of Might a Magic...

Realtempaj strategiaj ludoj

Ekzemploj : Dune, Command & Conquer, Age of Empires, StarCraft II: Wings of Liberty...

Plurludantaj retaj arenoj

Ekzemploj : League of Legends, Dota 2...

4X ludoj

Ekzemploj: Civilization, Master of Orion...

Kondukaj sportaj ludoj

La ludoj kie eblas konduki veturilojn (ĉu duradaj ĉu kvarradaj) estas ankaŭ tre maljuna kaj tre populara ludotipo. Temas plejofte pri aŭtkonkursoj en fermita kurejo. En kelkaj ludoj, oni povas antaŭ la starto zorgi pri siaj aŭtomobiloj kaj aldoni ilojn se oni posedas monon (gajnitan per la konkursoj). La ludotipo estas ankaŭ nomata "Veturilkonkursaj ludoj" (Racing Games). Ekzistas ankaŭ sub-ludotipo kie oni devas dumkonkurse batali kontraŭ la aliaj konkurantoj kiel en WipEout aŭ Mario Kart.

Ekzemploj : Gran Turismo, Ridge Racer, Toca Touring Car, Colin MacRae Rally, Sega Rally 2...

Teamaj sportaj ludoj

Videoludoj povas respeguli la realan vivon: la publikaj interesoj kiel piedpilko, usona piedpilko, rugbeo, glacihokeo, basbalo, kriketo, korbopilko retroviĝas en ludoj.

Ekzemploj : Pro Evolution Soccer, Fifa, NBA Jam, Rugby...

Aliaj sportaj ludoj

Aliaj sportaj ludoj kiel golfo, olimpiaj ludoj, teniso, neĝobreto, rulsketado, surfotabulo ktp... estas trovebla sed tamen malpli popularas ol la teamaj sportaj ludoj.

Ekzemploj : Torino 2006, Tiger Woods, Tony Hawk's Pro Skater, SSX...

Simuladaj ludoj

Sed por ni, ĉeĥoslovakaj esperantistoj, la ĉefa instigo por kultivado de tiu ĉi lingvo devas esti la fakto, ke simulada videoludo estas videoludo, kiu celas simuli realecan agadon.

Ekzemploj : Ace Combat, Microsoft Flight Simulator, Train Simulator, Farming Simulator, Goat Simulator, Freelancer, Silent Hunter...

Muzikaj ludoj

Music Games en la angla. La muzikaj ludoj aŭ ritmaj ludoj estis popularaj en videoludejoj. La celo estas sekvi muzikritmon kaj plenumi ekzercojn. Kelkaj ludoj postulas specialajn flankaparatojn por povi ludi. Freŝdate, novaj ludoj aperis kun la eblo kanti per mikrofono aŭ danci sur tapiŝo, ambaŭ konektitaj al videoludilo.

Ekzemploj : Dance Dance Revolution, Donkey Konga, Amplitude, In the Groove...

Vidu ankaŭ

• Tipoj de Religioj

Klarigo

Nun mi resumos ĉion, kion mi diris: En modernaj TTT-legiloj la rezulto sur ekrano povas esti sufiĉe proksima al la originalo. La stilfolio tamen ne provas elekti tiparon. Uziĝas la tipara agordo de la TTT-legilo de ĉiu leganto. Tio estas necesa, kiam temas pri teksto kun tia vasta repertuaro da signoj . Provo trudi certan tiparon al la legantoj riskus fuŝi la prezentadon de iuj signoj. Efektive multaj legantoj trovos, ke ne ĉiuj signoj redoniĝas ĝuste.