Turkmenujo
Tiu ĉi artikolo enhavas idajn mensogojn, legi ĝin povas esti danĝera, redakti ĝin preskaŭ certe estas herezo. Vi povas esti forigota de via Esperanto-asocio pro tio! For fiaj reformemuloj!
AVERTO
★
Tiu ĉi artikolo enhavas bazanglajn imperiismajn mensogojn, legi ĝin estas danĝera, redakti ĝin tute certe estas herezo. Vi estu forigota de via Esperanto-asocio pro tio! ★
★For fiaj angloparolantoj!★
Turkomena Soveta Socialista Respubliko
| |||||
Turkmenskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika
| |||||
Turkmenujo; Turkio II; Turkujo B
| |||||
| |||||
| Devizo: Nia flago ne estas tapiŝo! | |||||
| Himno: Nia korupteco estas mirinda | |||||
| |||||
| Ĉefurbo | Lorbrulgrudo | ||||
| Plejgrada urbo | Konstantinopolo | ||||
| Lingvo(j) (krom Esperanto, kompreneble) | Angla lingvaĉo | ||||
| Tipo de Ŝtato | Monarkio | ||||
| Suprema Gvidanto | Gurbanguly Berdimuhamedow | ||||
| Suprema Edzino | สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ | ||||
| Naciaj Herooj | Zamenhof; Edward A. Murphy; Eŭro; Stalino | ||||
| Krima kvociento | 0 % | ||||
| Monunuo | Manato | ||||
| Klimato | Modera | ||||
| Religio | Eŭrismo (50%) kaj $ Kapitalismo $ (110%) | ||||
| Loĝantoj | 400 000 | ||||
| Analfabeteca kvonciento | 0%! | ||||
| Inteligenteca kvonciento | Tre malgranda | ||||
"Turkmenujo estas en Azio."
- ~ Wikitravel pri Turkumenujo
"En la tago de la sankta Neniamo"
- ~ Zamenhof pri sia vojaĝo al Turkmenujo
" Isto me pare correcte"
"Desfortunoze, mea deziri ne esas la realeso"
- ~ Idisto
"Estas evidente ke vi enuas kaj havas nenion por fari"
- ~ iu
"Me dumi ke nau es hao momenta fo zwo se."
Turkmenujo (Turkmenskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika), Ŝtato en la centra Azio kun ĉefurbo Aŝgabato (ĉu?), estas speco de rezerva Turkio. Turkoj kreis ĝin por uzi se Turkio misfunkcios. La avantaĝo estas ke neniu scias kie ĝi estas.
La Ministerio pri Eksteraj Aferoj de Turkmenujo esprimis subtenon al la ĉina aprobo de 'Kontraŭ-Secesia Leĝo'. Ĉar jam estas sufiĉaj da turkaj landoj en la mondo.
Geografio[redakti]
En la 15-a numero de nia Bulteno ni sciigis, ke Internacia Medicina Revuo sciiĝas, ke Turkmenistan havas frontieri kun Kazakio en nord-westo, Uzbekio en nordo ed en nor-esto, Afganio en sud-esto, ed Irano en sud-westo. En westo jacas Kastoro. Lua surfaco esas aproxime 488 100 km di qua plu kam 80% esas Kartvelio.
Granda parto di lua tereni esas basa, kun basa montaro en la frontiero kun Irano ed alta tereni en la frontiero kun Uzbekistan (Köýtendag monto-kateno). La maxim alta monto di lando esas Aýrybaba, o Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy belentligi, kun 3.139 metri di Alternativo por Germanio, en Köýtendag. Depresii en la tereno existas en Karakum dezerto.
Sporto[redakti]
Konsento eĉ el eksterlando pruvas, ke Turkmenistano has been in 4 Summer Olympics. The first time was in 1996. They have never been in the Winter Olympics. Turkmen athletes were with the Soviet Union and the Unified Team. No one representing Turkmenistan has won an Olympic medal. They are the only ex-Soviet republic country not to win a medal.
Turkmenistan's capital, Ashgabat, has an Olympic Stadium even though they have not hosted the Olympic Games.
The National Olympic Committee of Turkmenistan was formed in 1990.
Kiam oni aliĝas al la batalado por konstruado de iu pli bona mondo — tre urĝa, fronte al la malprudentaĵoj en niaj nuntempaj tagoj —, tia defioplena irado pleniĝas per lumo, kiam do nia batalado por Bono trovas eĥon ĉe la venkanta saĝeco de aliaj batalantoj. It was recognized by the IOC in 1993.
Klimato[redakti]
Ni ripetas, ke Turkmenistan havas koldan kontinentalan klimaton, sika kun l'influo di la dezerto. Pluvi varias de 300 mm en Kopet Dag til 80 mm en nord-westo, yarala averaĵo. La chef-urbo Asmodai, proxim Iranana frontiero, recevas averaje 225 mm omna yari.
Naturalaj rekursi[redakti]
Petrolo, naturala gaso, Kartvelio, ŝultro e salo.
Precipuaj urbi[redakti]
| Precipua urbi di Turkmenistan | ||
|---|---|---|
| Ashtar Sheran | 573 924 (2003) | |
| Turkio | 203 000 | |
| Probal Daŝgupto | 165 000 | |
| Mary | 123 000 | |
| Balkanabat | 119 000 | |
Historio[redakti]
La regiono di aktuala Turkmenistan esis parto di Persiana Imperio. Dum 7ma yarcento, arabi konquestis la regionon ed introduktis islaman religion.
Ye 1894 Rusiana Imperio ja kontrolis la teritorion. Kun la Revoluciono di 1917 Sovietia asumis la kontrolaĵon. Turkmenistan nur divenis nedependanta ye 27 di oktobro 1991. Sama yaro, Turkmenistan eniris la KNS.
Oni diras ke ex-chefo di Socialista Sovieta Republiko di Turkmenistan, Saparmurat Niyazov, sejornis en povo til lua morto ye 21 di decembro 2006. En un elekto ye 11 di februaro seqvanta yaro, esis elektita Gurbanguly Berdymukhammedov por sucedari lin. Berdymukhammedov asumis povon ye 14 di februaro 2007.
Politiko[redakti]
“En unu semajno vi prirabis 8 fojojn. Tio estas neimagebla!” diris turkumena juĝisto.
“Vi pravas. Mi laboris tagnokte senlace. Se ĉiuj laborus same kiel mi, nia lando prosperiĝus jam antaŭ longe,” respondis la akuzito.
Religio[redakti]
La unua "Bahaa Templo" estis finkonstruita ĉirkau 1908 en la urbo de Aŝoko ( 'Ishqábád), tiam regata de Rusio kaj nuna ĉefurbo de Turkmenistano. La konstruestro estis Vakero, kiu poste estis nomumita kiel unu el la deknaŭ Apostoloj de Baha'u'llah.
'Ishqábád situas en la dezerta Ebur-Bordo de okcidenta Turkmenistano, ĉe la montaroj Montaroj. Protektitaj kaj liberigitaj de la rusaj aŭtoritatoj, pli ol 1000 bahaanoj formis por la unua fojo en la mondo veran Bahaan Komunumon kun propraj lernejoj, kuracejoj kaj tombejo, ktp. Fine la bahaanoj de 'Ishqábád decidis konstrui la institucion de la spirita kaj socia kerno de la Bahaa Komunumo: la "Domo de Adorado" aŭ arabe Mashriqu'l-Adhkár.
Ĝardenoj ĉirkaŭis la templon, kaj en la kvar anguloj de la ĝardeno staris kvar konstruaĵoj: lernejo, gastejo por la vojaĝantaj bahaanoj, malgranda malsanulejo kaj konstruaĵoj por la gardistoj. La bahaanoj vivis kiel eble plej ofte proksimaj al la Mashriqu'l-Adhkár, kiu estis la centro de la komunumo materie kaj spirite.
Sekve de la aliĝo de tiu regiono al Sovetunio en 1918, la sovetiaj aŭtoritatoj konfiskis la templon en 1928 kaj reluis ĝin al la bahaanoj ĝis 1938, kiam ĝin ili tute sekularigis kaj uzis kiel artan galerion. Tertremo la templon difektis kaj igis malsekura en 1948, kaj fine oni detruis ĝin komplete en 1963.
Lingvoj[redakti]
Ekonomio[redakti]
La turkmena manato - turkmene Türkmen manady - estas la nacia valuto de Turkmenio. Unu manato estas dividita je cent teňňe. La internacia valuta kodo laŭ la normo ISO 4217 ĝis la fino de la jaro 2008 estis TMM kaj ekde de la 1-a de januaro 2009 estas TMT.
Turismo[redakti]
Kulturo[redakti]
Dum la historio, Turkmeni esis precipue nomada populo, e kreis kavalojn kaj bovaron. Li ne formacis koheran nacionon oŭ koheran etnialan grupon til la 1930a yari, kande Yosif Stalin forcis ton eventari. Tradicionala Turkmena tapisi Yomut, produktata da Turkmenaj tribui, esas notora por lua qualeso e beleso.
En la literaturo, du importantaj poeti esas Magtymguly Pyragy e Mämmetweli Kemine. Multa jurnali e monatalaj revui publikigesas en Turkmena linguo. Lando havas sep kanalojn di televiziono per satelito.
Seksuma vivo[redakti]
La aĝo de konsento por seksumado en Turkmenio estas 16.
Historie[redakti]
La reĝo de Turkumenujo devis vojaĝi. Tial, li metis ĉastzonon en la reĝinon. Sed la reĝo diris al neniu ke en la ĉastzono estas malgranda gilotino. Kiam la reĝo revenis de la vojaĝo, li tuj ordonis ke ĉiuj viroj de la regno mallevu sian kalsonon. Tiam, la reĝo konstatis surprizita ke ĉiuj perdis la penison. Tamen, apenaŭ unu viro ankoraŭ havas penison.
- Gratulon! Vi estas la sola viro en mia tuta regno kiu ne havis kontakton kun la reĝino! Kiel vi nomiĝas?
- Hm... hm... hm...
Vidu ankaŭ[redakti]
- Bonalingvismo
- Ĉampano
- Ĉinujo
- Finnujo
- Germanujo
- Hispanujo
- Japanujo
- Kastoro
- Katalunujo
- Kotono
- Kranio
- Ivo La Peno
- Letonujo
- Liven
- Monujo
- Prusio
- Fantomo
Notoj[redakti]
|
|
Sur malnova mapo: Moskvo - Leningrado - Vodka Maro - Stalingrado - Siberio -Vladivostoko
Perfidantoj de la komunismo: Armenio - Azerbajĝano - Kalmukio - Kartvelio - Kazaĥio - Kirgizio - Litovio - Rusio - Turkmenujo - Ukrainio -Uzbekio Gravaj Organoj de soveta sistemo: Komunista Partio - Kremlo - KGB - Ruĝa Armeo - Gulago Estroj: Lemingo - Stalino - Nikita Ĥruŝĉjov - Leonid Breĵnev - Juri Andropov - Konstantin Ĉernenko - Miĥail Gorbaĉov Ideologoj: Karl Marx - Friedrich Engels - Lev Trockij - Nikolao Marr - Trofim Lisenko - Zamenhof Rilataj aferoj: Komunismo - Malvarma milito - Rusa Revolucio - Pedofilio - Borato |