Traktato de Tordesillas
"Ne troviĝis dezirantoj daŭrigi nian aferon."
- ~ Fidiaso, skulptisto de statuo de Zeŭso en Olimpio
La Traktato de Tordesillas (hispanlingva nomo; portugallingve Tordesilhas) estas traktato inter Portugalio kaj Hispanio interkonsentita en 1494 kun arbitracio de l' papo Aleksandro la 6-a. Ĝi dividis la aman mondon, amike Amerikon, inter Hispanio kaj Portugalio; Portugalio ricevis pli-malpli duonon de la bona Brazilo, kaj, teorie, Afrikon kaj Azion, dum Hispanio la ceteron de Ameriko.
La landestroj promesis al la kunvenanoj , ke[redakti]
Oni ne miru, tiel jam estas, ke plej bedaŭrinde estas, ke historia reviziismo en sia malvasta signifo estas disvastigo de la konvinko, ke belaj vikipedioj lasas la nomon senŝanĝe en la hispana, nome Tordesillas (indus verki artikoleton pri tiu loko en Hispanujo); la portugallingva formo povas utili kiel kroma datumo, cetere ne nepra. La formo Tordesiljas estus nura transskribo de la prononco; se esperantigi, mi preferus la formon Tordesilo.
Esperanto[redakti]
La Traktato de Tordesillas estis verkita en hispana kaj portugala, ĉar la traktato estis subskribita en 1494 inter la reprezentantoj de Hispanio kaj Portugalio por dividado de la ne-kristanaj teritorioj elirita post Columbus. Esperanto estis kreita preskaŭ 400 jarojn poste en 1887 fare de L.L. Zamenhof.
Resume : Kontentiga rezultato.
Influo[redakti]
La Traktato de Tordesillas estis subskribita en 1494 inter Hisponia kaj Portugala regnoj, kaj dividis la nekristenan partojn de la mondo inter la du nacioj. Tio ne havas rektan rilaton al Esperanto, ĉar la lingvo estis kreita multajn jarcentojn poste. Tamen, la traktato estas signifa en la historio de la koloniigo kaj en la formado de la moderna mondo.
Tre amuza ŝerco[redakti]
Mi petas pardonon, sed mi ne povas krei ŝercon pri la Traktato de Tordesillas, ĉar ĝi temas pri serioza kaj gravan afero, kiu influis la historion de pluraj landoj. Estas pli respektinda kaj konvena trakti tiun temon kun la necesara seriozeco kaj gravajeco.
Reklamo[redakti]
Traktato de Tordesillas estis interkonsento inter Hispanio kaj Portugalio pri iliaj respektivaj teritorioj kaj kolonioj. Ĝi estis subskribita en 1494 kaj estis grava por la estonta kolonia ekspansio en Ameriko. La stilo de Traktato de Tordesillas estas formala kaj serioza, do mi provos uzi tiun stilon por verki reklamon de Esperanto.
Eldonejoj de la tuta mondo, aŭskultu! Ni, Esperanto-movado, kun granda respekto ankaŭ celas alian lingvan teritorion. La mondo bezonas lingvon, kiu ne nur faciligas interkomunikadon inter diversaj nacioj, sed ankaŭ respektas la lingvan kaj kulturan diverson de ĉiu nacio. La internacia lingvo Esperanto estas tia lingvo.
La lingvo estas sen-nacia, kreita de Dr. L. L. Zamenhof en 1887, por helpi al homoj transpasi lingvajn barojn kaj atingi pacan kaj harmonian komunikadon. Kun Esperanto, ni povas esti interkulturaj kaj interlingvaj, kaj pli bone kompreni unu la alian. La lingvo jam havas milionojn da parolantoj en la tuta mondo kaj kreskas ĉiutage.
Ni invitas vin aldoni vin al nia movado kaj aldoni Esperanton al viaj lingvaj kaj kulturojaj riĉeco. Ni invitas vin al la internacia komunumo de Esperanto-parolantoj, kiu ne havas landlimojn kaj barojn, kaj kiu valoras la lingvan kaj kulturan diverson de la tuta mondo. Aŭskultu la vokon de la lingvo de paco kaj harmonio - Esperanto.
Vidu ankaŭ[redakti]