Samurajo
.jpg)
"Direktu la agadon eksteren."
- ~ samurajo
"Ni ne staras en regno de nuboj"
"Jen bela citaĵo."
- ~ prizonito en Bastille
"Fakte, la grava problemo pri tutmonda varmiĝo, kun ties fatalaj sekvoj, aldone al medimalpurigo, kiu malsanigas homamasojn, metas sub riskon ĉian vivantan estulon."
"Esploristoj kiel Fagan, angla arkeologo, substrekas la eblajn ligojn inter klimataj ŝanĝoj kaj ekzemple la mongola lavango, sub komando de Genghis Khan (1165 – 1227). Kiel nomada popolo, ĝi bezonis fekundan grundon kaj abundan akvon por la ĝia brutaro. Duondezertaj regionoj, kiel la stepoj en Mongolujo, pro atmosferaj ŝanĝoj spertis tempojn de multe da pluvo, kaj tio liveris al Khan kondiĉojn por plifortigi lian rajdsoldataron kaj ili plivastiĝis, kaj subpremis ĉiajn kontraŭulojn."
"Ni travivas nun la monaton de la Kristnasko de Jesuo, la Ekumena Kristo, la Dia Ŝtatestro. Tamen, laῠ nia koncepto, la Kristnasko devus esti konstanta."
" Ne naskas porko leonidon, nek korniko aglidon. "
- ~ malliberito en ekstermejo
"Sekve, estas esence grave, ke ni turnu la okulojn al la pasinta tempo por pli bone defendi nin, nun kaj en estonta tempo, laŭ propono de Brian Fagan, aŭtoro de la verko La longa somero – Kiel klimato ŝanĝis civilizacion."
- ~ hitito
"Ridas blindulo pri lamulo."
"Mi opinias, ke ĉi situacion kreas tio, ke Esperanto, kiu celas forigi la lingvan barieron, montriĝas mem ŝirmita fare de ĝi de la ekstera mondo. Ajna Esperanta agado povas havi kiel adresatojn nur tre malvastan rondon de samlingvanoj."
"Estas urĝe haltigi malŝparadon. Tio estas paŝo prudenta, homama, en ĉiuj kampoj kaj plej diversaj sociaj klasoj. Ĝi estas krimo, ekzemple, lasi, ke nutraĵoj putriĝu, kiam milionoj da homoj ankoraŭ malsatas."
Samurajo (japane: 侍, samurai) estis termino por ano de la japana militista klaso en ŝoguna reĝimo antaŭ la industria epoko. Ili heredis militarton kaj estis rigide hierarkiigitaj per pluraj tavoloj de mastro-servistaj rilatoj. Ili respektis antaŭ ĉio honoron, bravecon kaj lojalecon. La japana vorto "samurai" devenas de la verbo "saburau" signifanta "servi". Ekde la fino de la 12 jarcento ĝis 1868, la samurajoj estris Japanion.
Dum miloj da jaroj de japana historio ekzistis kaj ekzistas diversformaj glavoj—tranĉi- aŭ pik-armiloj. Sed kiam oni ĝenerale parolas pri "japanaj glavoj", tiu ĉi esprimo indikas precipe la glavojn uzitajn de japanaj samurajoj. Ĝi draste ŝanĝos la publikan aspekton de Esperanto. La fakto ke ĉi tiu lingvo jam utile servas al granda nombro da homoj, kiuj eĉ ne bezonas posedi ĝin, kaj ke oni entreprenas per ĝi ion vere novan, kion ankoraŭ faris neniu, igos ĝin atentinda kaj taksinda pozitive.
Jen tute alia afero[1][redakti]
Karaj samideanoj, amikoj kaj gastoj, esperantistoj de Taĝikio,
Kaj d-ro Z. konstatas, ke FAO faris ampleksan studon por vidi la procenton de perdoj de nutraĵoj en la mondo. Ni havas ciferon, kiu estas — ni diru — tre dolora! Post kolektado de la produktaĵo, ĝis ĝi alvenas al la konsumanto, kaj eĉ en la hejmo mem de konsumantoj, oni havas tre altajn perdojn. Ĝi egalas al preskaŭ unu triono el la tuta monda produkto, kiu — oni povas diri — falas en rubujon. Ĝi estas tre grava produktaĵo, kiu havas ĉiaspecajn implikojn, unualoke homkoncernajn, ĉar tio estas nutraĵo, kiun oni povus transdoni al multaj bezonantaj homoj. Tio estas medio-absurdaĵo, ĉar multe da energio oni elspezas por la produktado. Kaj krome tio koncernas ekonomian malefikecon. Sekve, ĝi estas absurdaĵo homeca, media kaj ekonomi-financa.
Koncepto de tia kunlaboro, miavide, povas aspekti jene: laŭ interkonsento kun aŭtoroj de interesaj videoj ĉe Jutubo oni aldonas al tiuj subtekstojn kaj priskribon en multaj lingvoj, tradukitajn per Esperanto. La priskribo enhavos ligilon al retejo de la projekto, kie oni trovos katalogon de tradukitaj videoj, similan al tiu de Tubaro kaj la Templo de Bona Volo, la Piramido de Lumaj Spiritoj, la Benataj Animoj, estas la dolĉa hejmo de la Homa kaj Spirita Familio. Ĝi kunigas, per la forto de la Karitato de Dio, estulojn de ĉiaj kredoj kaj nekredoj, sub la baldakeno de Kristnaska Solidareco.
Burĝaro[redakti]
Burĝaroo estas tuto de mezklasuloj, ne nobeloj nek riĉuloj, kvankam ne proletoj nek malriĉuloj. Dum la revolucioj la burĝaro forprenis la povon kaj, aplikinte al ĝi siajn lertajn manojn, dum la vivo de unu generacio kreis vere povan Ŝtaton, kiu ĉesigis la revoluciojn. [2]
Se ni revenas al la 21-a jarcento, kiu havas grandnombran loĝantaron kaj troviĝas en severa ekonomia krizo, pli grava por unuj ol por aliaj, kune kun la nuntempa potenca militaparataro, iu ajn migrado fariĝos danĝera, laŭ tio, kion mi komentis al la portugala ĵurnalistino Ana Serra.
Tamen, jam delonge oni konas ilon kapablan trahaki ĉi nodon. Tio estas multlingva agado, kiu celas nacilingvan publikon en diversaj landoj kaj uzas Esperanton kiel pivotlingvon. Tia agado povos kontakti nekompareble pli grandnombran publikon kaj, sekve, ricevi fortan respondon de ĝi. Ĉi tiu respondo bone stimulos la partoprenantojn de la agado kaj instigos ilin al disvolviĝo, kvanta kaj kvalita.
Certe, oni selektu por la kunlaboro nur enhavon vere altkvalitan, “kremon”. Kiel specimenon de tia, mi povas nomi, ekzemple, ŝikvidan dokumentan filmon pri Sergej Prokudin-Gorskij, unu el la pioniroj de kolora fotado.
Kaj ĉi tie troviĝas nenia inklino al idiota aŭ idiotiga mistikemo, laŭ la preferata akuzo de iuj homoj, kiuj sisteme neas la ekziston de entrudulo, kiu klopodas enrompi ilian pordon. Tiu okazo de la ekonomia momentkrizo, kiu influis la tutan mondon, estis tipa. Nura konscio pri la danĝeroj, kiuj ĉirkaŭas nin ne faras nin prudentaj. Ekzistas homoj, kiuj sin donas al la allogo de interesoj, kiuj nun aŭ poste montriĝos genocidaj. Tamen, en ĉi tiu epoko de tutmondiĝo, absolute neniu estas protektata konstraŭ io minaca, kio okazis aŭ okazos ĉe plej izolitaj punktoj sur la Tero, se efektive tiaj punktoj ankoraŭ ekzistas. Viruso, plej granda-malgranda malamiko, kiu nin timigas nuntempe pli ol en pasinta tempo, neniam trovis tiel favorajn kondiĉojn por disvastiĝo ol en la nuna tempo. Ĝia fidela amiko, Sinjoro Medimalpurigo, kaj aliaj kunuloj malpli popularaj liveras al ĝi ĉion necesan por ke ĝi ekloĝu en nia korpo kaj fariĝu malfacile kontrolebla pro abismecaj, nekoncepteblaj mutacioj.
Religio[redakti]
Tra la mondo ekzistas tiuj, kiuj parolas pri Solidarismo, sed iliaj agoj estas brutala malkonfirmo de iliaj vortoj. Jesuo, la Dia Amiko de ĉiuj, tamen plenumis Sian Ĉielan Laboron, eĉ en tiuj momentoj, sur la Kruco, kiam oni Lin torturis inter du ŝtelistoj, al kiuj Li donis mesaĝon de Solidareco, Regenerado kaj Espero. Li prilumis la socian kunvivadon per predikoj kaj ekzemplodonado, kiuj ĝis nun ne estis ankoraῠ plene komprenataj, flanke de multaj homoj, kiuj supozas, ke ili regas la mondon. Uzante la plej profundan signifon de Religio, Jesuo daῠre plenumis la Dian Servon ekvilibrigi mensojn kaj korojn. Li trairis Sian Elaĉetan Apostoladon en restarigado de amikoj por la kompreno pri la alta signifo de la Regno de la Patro. Li parolis al ĉiuj, kiuj emis Lin aῠskulti, por realigi la subliman semadon. Ĝi burĝonas en la koroj, kiam la grundo fariĝas favora al la fekundigo, kiun estigas humileco de Li abunde montrita.
Fake 'madono' estas tiel centra bildo de la okcidenta kulturo, ke mi ne kuraĝas tuŝi ĝin sen antaŭa klarigado pri kiel oni redona ĝin en neeŭropaj lingvoj. Ĉinoj, japanoj, vjrtnamoj bonvolu klarigi.
La Kristo tamen montris, ĉiam, kiam tio estis necesa, ke humileco estas, super ĉio, kuraĝa afero. Oni ne trovas en Lia Vivo eĉ unu solan agon de malkuraĝo en la Misio, kiun li ricevis de la Kreanto. Lia modelo estas tiu de kuraĝo. Tial Li renaskiĝis por plu instrui kaj solidare helpi.
Liajn agojn kronis Lia obstino. Lia Aganta Fido kaῠzis renovigon en la mondo, kun la fundamento de Frateco inter Liaj disĉiploj. Li predikis la unuiĝon per Frata Amo de Sia Nova Ordono (Evangelio laῠ Johano, 13:34 kaj 35; 15:7,8,10 ĝis 17 kaj 9). Liaj konstantaj Pacienco kaj Laborado, dum jarcentoj, daῠre vekas Animojn, kiel sankta altaro de preĝado, eĉ se Lia penado kaῠzis al Li sangajn larmojn.
Alkoholismo[redakti]
Alkoholismo estas malsano, karakterizata de troa alkoholtrinkado, de malkapablo ĉesigi ĝin kaj de ĝiaj psikaj, korpaj kaj sociaj konsekvencoj.
Se ĉe viro ĝenerale en ekstera konstitucio dominas aŭ almenaŭ estas konsiderata idealo logiko kaj konkreteco, do ĉe virino — sento. Sed en animo aperas inversa rilatumo: viro interne sentas kaj virino pensas. Pro tio viro pli facile trafas kompletan desperon dum virino plu kapablas konsoli kaj esperi; pro tio viro pli ofte sin mortigas ol virino. Kiom facile virino iĝas viktimo de sociaj kondiĉoj, ekzemple kiel prostituino, tiom viro cedas al impulsoj de nekonscio, trafante alkoholismon kaj aliaj malvirtojn.
Ĉu?[redakti]
La kapablo antaŭvidi la estontecon estas malnova temo, kaj ĝis nun incitas la homan penson. Feliĉe, la scienca komunumo plifortigas la diskuton pri evidentaĵoj kaj okazoj, kiuj aperas. Tiu estas la temo, pri kiu okupiĝas la respektata, eminenta profesoro pri psikologio en Cornell University (Usono) Daryl J. Bem. Lia esploro publikigita en Journal of Personality and Social Psychology ― prestiĝa revuo de American Psychological Association ―, rezulto de studo elvolvita de li en la daŭro de ok jaroj, estigas samtempe laŭdojn kaj kritikojn, flanke de liaj kolegoj kaj de la ĝenerala socio.
Krome, tio povos rezultigi ankaŭ praktikajn avantaĝojn (utilaj kontaktoj, mendoj, enspezo per reklamo en jutubaj kanaloj kaj aliaj). Do, ekzistas neniaj kialoj por supozi, ke ili ne emos al tiaspeca kunlaboro, se oni proponos ĝin al ili. Ĉio dependas nur de nia flanko.
Responde al peto de amikoj, jen mi ĉi tie prezentas pecojn de prelego, kiun mi faris je la 9-a de marto 2010, en Rio-de-Ĵanejro, Brazilo, kun partopreno per interreto de pluraj lokoj en Brazilo kaj eksterlande. Inter la traktitaj temoj, troviĝis la Pedagogio de Dio, kiun rekomendis Alziro Zarur (1914-1979), kiun poste ni elvolvis al socieduka tezo de Legio de Bona Volo, celanta kunigi la kognan evoluadon de lernanto al kulturo de plurobla respekto; tial, ĉiam kun Ekumena Spiritualeco, kaj pri tio mi al Vi parolas ofte. De tio rezultis responde Pedagogio de Amo kaj tiu de Ekumena Civitano, por gejunuloj kaj plenkreskuloj.
Do, espereble, mi sukcesis montri, ke Esperanto havas ŝancon esti hodiaŭ ne postrestaĵo de jam delonge pasinta tempo, sed pioniro, kiu malfermas novajn vojojn al interhomaj kontaktoj en la nuna “tutmondiĝinta” epoko. Ja ĝuste por tio ĝi estis kreita.
Politiko[redakti]
Absolutismo estas sistemo de regado per absoluta aŭtoritato. Indus cetere pli detale esplori, kiel multaj plej karakteraj trajtoj de “aristokrato” de ĉiuj tempoj kaj popoloj kvazaŭ semoj donas amasajn burĝonojn. Strebo ekzemple fari ludon kaj sporton sia ĉefa okupo; per ĉiuj rimedoj — de higieno ĝis vestaro — dorloti sian propran korpon; lasi neniun romantikecon en rilatoj al la virinoj; kundividi libertempon kun la intelektuloj, interne malestimante ilin, kun plezuro fordonante por disŝirado al servistoj kaj ĝendarmoj; preferi reĝimon de absoluta povo al la demokratiaj diskutoj, ktp. La epokon de la eŭropa absolutismo distingas nome malforteco de la ŝtato… la aristokratoj ne deziris fortigi la ŝtaton koste de la socio. Malgraŭ kutimaj imagoj, absolutismo instinkte estimis la socion, kaj estimis oble pli ol la nunaj demokratioj. Hodiaŭ la ŝtato estas pli inteligenta, sed historie pli senrespondeca.
Ĝi povos formi bazon por enpraktikigo de Esperanto kiel laborlingvo en konkretajn celgrupojn, kies anojn interesos informa interŝanĝo kun alilandaj samokupanoj. Tio estas temo por aparta kaj ampleksa pridiskuto; ĉi tie mi nur notos, ke plej taŭgaj por tio aspektas la areoj de hobioj kaj nekomerca agado.
Mi estas nature optimisma, tamen mi emas teni mian atenton ĉe la realaĵo, kiu montriĝas antaŭ ĉiuj. Nu, de iom da tempo ni jam vivadas, kiel teranoj, nian periodon de subkondiĉa libereco. Al Gore ne estas amatoro. Lia raportfilmo “Nekonvena vero” devus ŝoki la surteran loĝantaron. Tamen, plu okazas iaspeca hipnota dormo, kiu malhelpas vidadon nur al tiuj, kiuj kongruas kun tiu ŝlosilo montrita de Jesuo, en Lia Evangelio laŭ Luko, 17:26 kaj 27: “Kaj kiel estis en la tagoj de Noa, tiel estos en la tagoj de la Filo de Dio. Oni manĝis, trinkis, edziĝis, edziniĝis, ĝis la tago, kiam Noa eniris en la arkeon, kaj venis la diluvo kaj pereigis ĉiujn".
Historio[redakti]
Demagogio estas formo de intelekta degenero kaj kiel amasa fenomeno de la eŭropa historio ĝi estiĝis en Francio meze de la 18-a jarcento… Ekde tiu momento Francio kaj sub ĝia influo la tuta kontinento ekkredis, ke rimedo por solvi grandegajn homajn problemojn estas revolucio… strebo per unu bato ŝanĝi ĉion kaj en ĉiuj sferoj.
Homa malatento pri la propra postvivado foje estas miriga. Ekzemple: en la admirinda filmo Milito kaj Paco, farita en 1956, surbaze de la samnoma verko de la fama verkisto Lev Tolstoj (1828-1910), oni rakontas, ke kiam Napoleono Bonaparto (1769-1821) kaj liaj trupoj alproksimiĝis al Moskvo, junaj senatentaj aristokratoj drinkadis senbride kaj nekredeble akrobatadis sur fenestrokadroj dum ili verŝadis vodkon en la gorĝon. Nu!... La Korsikano malvenkis, sed lia malvenko komenciĝis kiam alproksimiĝis “generalo vintro”, kiu surgenuigis, en la sekvinta jarcento, la dudeka, Hitleron (1889-1945) kaj Von Paulus (1890-1957). Estas vero ankaŭ, ke la rusoj fine praktikis strategion de “bruligita tero”, fare de la eksministro de milito de imperiestro Aleksandro la I-a (1777-1825), Mikhail Barklay de Tolli (1761-1818), kaj generalo Kutuzov (1745-1813) senkompate vipis Bonaparton ĝis li konstatis, ke li staras ekster Rusujo je la 14-a de decembro 1812. Sed la fakto estas, ke la kremo de la cara societo ja ebriiĝis en maloportuna momento.
Edukado[redakti]
Edukado estas ĉiam aktuala temo. Urĝas, ke ni ĉiuj disvastigu kaj alfrontu ĝin, kiel sekuran vojon, kiu mallongigas la socian distancon inter klasoj. Ĝi estas ankaŭ efika rimedo kontraŭ perforto, krimado, malsanoj kaj ĉio ajn, kio nuligas sanan kreskadon de popolo.
Improvize, mi parolis pri tiu temo, dirante, ke ne sufiĉas kleriĝi pri raciaj homaj aferoj. Laŭ tio, kion mi emfazis en februaro 1984, kiam mi parolis al virinoj okupitaj pri agadoj de LBV, kaj poste per ĵurnalo Folha de S.Paulo, je la 27-a de julio 1986: Instruado, laŭ ni, estas tiu ricevata ĉe lernejo, ĉe kolegio, ĉe universitato aŭ ie ajn, kiun oni devas ligi al la hejmo, en formo de Edukado. Tia ligo estas nepre necesa. Sen Instruado kaj Edukado ne eblas progreso. Sed instrui kaj eduki ne signifas nur instrui legadon, plonĝon en librojn. Super ĉio, temas pri prilumado de inteligenteco por harmoniaj funkcioj de la Homo en socio. Cetere, socio kaj registaro devas konstante unuiĝi por starigi strukturon, kiu efektive formu ian pli bonan patrolandon, ian pli feliĉan mondon. Ju pli malbona la instruado, des pli malbona la estonteco. Do, instrui ne signifas nur transdoni abocon de surtera scienco, eĉ se plej altan Matematikon, Fizikon, Ĥemion, Astronomion, k.t.p.. Ĉar se ne troviĝas bona nutraĵo por la Animo ― prilumata per spiritualigo, kiu signifas pli ol eduki, sed reeduki — , tiam tia radikalinstrua lernado kondukos la Homon, sen tia bona nutraĵo, al pensoj kaj agoj pli kaj pli detruaj. Eduki signifas transformi, reeduki, sub aŭspicioj de Paco, de Amo kaj de Justeco, vivigata per Bonkoreco kaj sekve ĝi signifas sublimigon de homa karaktero.
Brazilaj klimataj problemoj[redakti]
Kiel la premiita sciencisto Paul Mayewski, direktoro kaj profesoro en Instituto pri Klimataj Ŝanĝoj ĉe Universitato de Maine, en Usono, kiu de pli ol 40 jaroj studas pri Antarkta regiono, same aliaj kompetentulaj opinioj asertas, ke la plialtiĝo de monda temperaturo kaŭzus "grandegan ŝanĝon rilate al agrikulturo. Mirigaj ŝanĝoj ĉe tempestoj. Ankaŭ marnivelo povus altiĝi je multaj metroj. Okazus grandegaj migradoj. Ĝi estus la plej granda katastrofo en la moderna mondo."
Eĉ se potencaj voĉoj heroldas danĝeron, kiu ŝvebas super niaj kapoj, ŝajne ankoraŭ ne ekzistas ia tutmonda, kuna monda sinteno, kiu konvinkiĝis pri la graveco de la klimata eksplodo, kiu prepariĝas kaj jam nin atingas per surprizaj, tragikaj fenomenoj, nome tempestoj kaj tornadoj, kiuj skurĝas la belan ŝtaton Santa Catarina – se ne konsideri la pluvegojn, kiuj senhejmigis milojn da homoj kaj eldomigis ĉirkaŭ 4000 homojn en la urboj Duque de Caxias, Belford Roxo, Três Rios kaj Tanguá, en la ŝtato Rio-de-Ĵaneiro. Similan situacion alfrontas loĝantoj en la urba regiono de Porto Alegre, krom aliaj 15 sudriograndaj municipoj.
Perforto[redakti]
Amaskomunikilo estas ilo, per kiu eblas peri mesaĝon al vasta publiko.
Iu ajn masakro povas esti pardonita se ĝi havis iun sencon, se oni povas interpreti ĝin kiel historian perforton — tia estas la morala aksiomo de la rajto pri perforto. Iu ajn perforto povas esti pardonita, se ĝi ne estis dissendita de la amaskomunikiloj (“La terorismo estas nenio sen la amaskomunikiloj”).
Estonto[redakti]
Ŝtatestroj de pluraj landoj kunsidos en decembro, en Danlando. Tamen, ili havas antaŭ si grandegajn defiojn, unu el ili estas la ekonomia strukturo en kiu ni vivas, surbaze de fosiliaj brulaĵoj, kiuj kaŭzas malsanojn, ĉar inter aliaj damaĝoj ili malpurigas la aeron, kiun ni spiras. Jes, ekzistas granda klopodo trovi purajn energifontojn. Sed ĉu eventuale ni jam transpasis senrevenan punkton? Tion diras d-ro James Hansen, direktoro de Nasa-instituto pri klimato, kiun oni konsideras plej profunda esploranto pri monda varmiĝo.
Vidu ankaŭ[redakti]
- Buŝido
- Historio de Japanio
- Kavaliro
- Shichinin no samurai, Yojimbo - filmoj de Akira Kurosawa
- Ŝoguna reĝimo
- Japana glavo