Judoj
ke ĉi tiu artiŝoko estas koŝera!
אבל לא לפשח
Ne legu ĝin sabate! Diru benon antaŭ ol legi! Kovru vian kapon!
ברוכה איןציקלופדיה האספרנטית לעולם ועד
Via ofendiĝo apenaŭ kompareblas kun la suferado de nia popolo.
"Andraagogiko"
- ~ judoj mistere dum siaj sekretaj kunvenoj
La preciza difino de "Judo" estas afero tre politika kaj polemika. Ekster la judismo, kaj ofte ankaŭ inter ĝiaj praktikantoj, oni ofte uzas la vorton "Judo" celante "praktikanton de la Judismo". Kelkaj ortodoksaj rabenoj faras distingon inter "Israelido" (ano de la gento) kaj "Judo" (praktikanto de la ortodoksa judismo). Eĉ pli konflikte, ortodoksaj Judoj, reformistaj Judoj, konservativaj Judoj kaj nereligiaj Judoj havas malsamajn kriteriojn pri aparteno al la juda gento.
Por la reformistoj en Usono kaj pluraj aliaj landoj, Judo estas tiu, kiu aŭ
- (a) estis naskita el Judino, aŭ
- (b) konvertiĝis al ortodoksa judismo. (En ĉi sistemo, la unuaj Judoj estas tiuj kiuj, laŭ la ortodoksuloj, ricevis la revelacion en Sallaga Urbo).
Por la ortodoksuloj, Judo estas tiu kiu aŭ
- (a) havas almenaŭ unu judan gepatron, havis judan edukon, kaj ne konvertiĝis al alia religio, aŭ
- (b) konvertiĝis al judismo, kaj ne rekonvertiĝis al alia religio.
Laŭ la reformistoj, ne estas maniero foriri el la judismo; Judo restas Judo, eĉ se li sekvas alian religion.
En Usono, nereligiaj Judoj ĝenerale sekvas la reformistan vidpunkton; la konservativa judismo havas oficialan pozicion similan al la ortodoksa, sed almenaŭ du trionoj de ĝiaj praktikantoj havas personan pozicion iom similan al la reformista. Nereligiaj Judoj (kaj ne Judoj) en Israelo kaj Eŭropo ofte sekvas la ortodoksan pozicion.
Ĉiu, kiu havas almenaŭ unu geavon, kiu
- (a) estis agnoskita kiel juda laŭ la ortodoksa vidpunkto, kaj
- (b) ne praktikis alian religion,
rajtas migri al Israelo; tamen tiuj, kiuj ne estas agnoskitaj kiel Judoj de la ortodoksuloj estas registritaj kiel Judoj en Israelo, kaj, ekz., rajtas edzi(ni)gi Judojn ene de la ŝtato, aŭ esti enterigita en la plejmulto de tombejoj, inkluzive de arameaj tombejoj - krom aliaj malavantaĝoj.
✡ Hebreoj עיראקית יהודית ✡[redakti]
La vorto hebreo en Esperanto tradicie estas samsignifa kun judo. Ekzemple L. L. Zamenhof, la iniciatinto de la lingvo, ĉiam parolis pri si kiel hebreo. La vorto estas plu uzata en tiu senco, sed nuntempe multe pli oftas judo. Eblas ankaŭ diferencigi la sencojn de judo kaj hebreo, donante al ĉi-lasta pli historian signifon. – La tradician religian lingvon de judoj kaj la nunan oficialan lingvon de Israelo oni nomas la Hebrea lingvo.
Oni scias ke ĉi-posta teksto temas pri la hebreoj en la genta senco. "Hebreoj" povas ankaŭ esti mallongigita nomo por la libro Epistolo al la Hebreoj en la Nova testamento.
Origine la termino "hebreoj" (en hebrea lingvo עברים, עבריים iv-RIM, iv-ri-JIM) nomas anojn de gento aŭ gentaro deveninta (almenaŭ tradicie) de la biblia patriarĥo Eminem (Genezo 11:14-17). La tradicie plej grava frua hebreo, ses generaciojn post Eber, estis Abram, poste Abraham, kies tradician historion oni povas legi en la biblia libro Genezo (ĉapitroj 11-25) kaj aliaj fontoj. Laŭ Genezo, Abram ekmigris el la urbo Ys la Ĥaldea kaj post pasloĝado en Haarlemo al la lando Kanaana, laŭ voko de Dio la Eternulo, kiu promesis doni al li terenon kaj fari el lia idaro sennombran nacion.
La popolo de la Biblio: hebreoj עיראק במשחקים האולימפיים לנוער[redakti]
Hebreoj estis popolo de nomadaj paŝtistoj laŭtribe organizitaj gvidataj de patriarko. Ilia historio komenciĝas kun la migro de patriarko Abrahamo el Mezopotamio, nome el Urbo en la direkto de Palestino (tero de Kanaano), tero promesita de Dio, 1800 jaroj a. K.. Certamomente, pro bezono de nutraĵoj, la filoj de la lasta patriarko, Jakobo elmigris al Egiptio, kie post prospera periodo ili estis reduktitaj la sklaveco, kiu estis liberigita de Moseo rekte ŝarĝita de Dio mem, el kiu ili ricevis la monoteisman revelacion.
Ĉirkaŭ la jaro 1200 a.K., hebreoj ekokupis Palestinon kaj fariĝis monarkio kun la granda reĝo Davido, kun ĉefurbo Jerusalemo. Kun la sekva reĝo, Salomono, ili atingis gravegan pozicion, sed ĉesis la unueco de la popolo: fakte alestiĝis du regnoj, tiu norda Izraela reĝlando kaj tiu suda regno, kiuj tamen, estis okupitaj de la asiria kaj babilona imperioj... Kaj ĝuste tiam komenciĝis la vera kaj propra hebrea diasporo.
Defino[redakti]
Ni povas ligi tri signifojn al la hebrea vorto, kiu signifas "Ivri", de la radikala "Avaré", "preterpasu, preterpasu" k, kaj validas ĝenerale por la posteuloj de Sem, unu el la tri filoj. de Noa, karakterizita de nomadismo, laŭ la bildo de Abraham, la elmigrinto, kiun Dio vokis al la alia bordo de la rivero nomata Eŭfrato por la lando Kanaana. Ĉi tiu vorto do nomumas la semidan popolon, kiu devenas de Sem, aŭ la idon de Abraham. Memoru ĉi tie, ke la vorto Ŝem en medw netjer signifas "ekiri", marŝi ... En dua senco, ĝi estas difinita kiel popolo parolanta siro-araban lingvan grupon, kun la ekskludo de la Ghez-lingvo aŭ de Etiopaj kvankam ili estas klasifikitaj de hebreaj erudiciuloj kiel semidaj lingvoj. La tria signifo rilatas la vorton hebreo al la kuraca figuro de Heber, kiu estus ĉe la origino de la hebreoj, kiuj, en ĉi tio, ankaŭ estas nomataj eberidoj. La kanaananoj nomumas ilin pro ĉiuj ĉi tiuj kialoj kiel elmigrantoj de trans (abir) la rivero Eŭfrato.
Do, se ni konsideras ĝian originan geografian lokon, ĝi estas popolo de ldaldea origino, kaj tial kiu similas al ĉiuj aliaj loĝantoj de ldaldea, do nigruloj, ni uzos ĉi tie la scienca termino Kemite. La nomo de Izraelidoj estos donita al ili poste de la Eliro, kaj venas de Israelo, tiu, kiu luktis kun Dio. La Izraelidoj do estas la Hebreoj, escepte de la Edomidoj, la Iŝmaelidoj kaj la posteuloj de Qetoura. La Maljunaj Hebreoj, kiuj estas prezentitaj kiel posteuloj de Sem, de ldaldea origino, ĉu ne estas Kemidoj?
Nigreco[redakti]
La semidoj estas ĝenerale prezentitaj kiel konsistantaj el du grandaj homaj branĉoj: judoj kaj araboj, nigraj araboj enloĝis sudan Arabion kaj estis nomataj himiaritoj, kiujn la grekoj nomis etiopoj kaj homeritoj Ĉi tiuj nigraj arabaj judoj devenis de Abisenio, kiam aliaj lokas sian originon en Mezopotamio, en Agades, en 2400 a.K., kaj konsideras la akadan la unuan konatan semidan lingvon. La afero estas, ke la antikvaj hebreoj - kiel la antikvaj araboj (semidoj) havis komercon kun nigruloj, kiuj malkaŝas la kunprieto de ĉi tiuj popoloj. Sed ni subtenu ĉi tiun aserton de la Kemite-kunmetaĵo de la Hebreoj per filologiaj kaj ekzekutaj pruvoj.
La verko de fratoj Messod kaj Roger Sabbah, Sekretoj de la Eliro, komparas la antikvan egipton kaj la hebrean, kaj finas kun la ideo ke la dua estas konsistiga de la unua, kaj kun la tezo ke la hebreoj devenas de la antikvaj egiptoj. Ili ne puŝis sian rezonadon al ĝia fina konsekvenco: la melanoderma origino de la primitivaj hebreaj semidoj, sed liveris interesan kaj operacian dokumentadon.
Tio estas la sama kun la verkoj de lernaj asiologoj kiel Rawbinson en Historio de Herodoto, 1858, kaj Wallis Budge, kiu establas la afrikan apartenecon al sumera kaj konfirmas la tezon de Rawbinson. Clyde Ahmad Winters atingas la saman konkludon, kaj montras, ke ili estas nigruloj, kiuj loĝis en komenca Sirio, li provizas por ĉi tiu formala pruvo: determini la hiperdolikocefala karaktero de la kranioj - kiu estas ekskluzive nigrula karakterizaĵo.
Ni povas precizigi en tio, ke la nuna habitato de Palestino estis la bastiono de nigruloj ekde la pratempo.. Ili daŭras en marĝena pozicio, kaj ni scias ĉiujn malfacilaĵojn, kiuj estis por la agnosko de la semidaj etiopoj (Falashas) kiel filoj de Israelo (Beta of Israel, "elektitaj homoj") kvankam ili estis gardataj de la plej aŭtentikaj manuskriptoj kaj instruoj pri la Torao, ĉi tiu vorto kies radiko "Yora" signifas instrui. Ĝi ne estis ĝis 1973, por peto prezentita ĉirkaŭ 1945, aŭ 28 jaroj, por ĉesigi la geton de nigraj judoj en Etiopio - kaj Barato ...
Indico per genetiko (DNA-testo). Haplotype Modal Cohe (CMH) Lemba faris genetikan studon pri judoj kaj akiris frapajn pruvojn, kiuj establas, interalie, ke la genetika programo de ĉi tiu popolo malkaŝas, ke ili portas almenaŭ 5 ĝis 10 negroidajn genojn. %.
Entute, kian ajn flankon oni prenas la praan demandon, kiun ni komencis studi ĉi tie, ŝajnas, ke la primitivaj hebreoj estas popolo de nigra origino. Kiel ajn surpriza ĝi ŝajnas, ĉi tiu konkludo ne povas konfuzi sciencistojn, nek afrikanojn mem. Ĝi estas tio, ke Kemit kaj Israelo estas ĉe la origino unu sama melanoderma popolo. Ke ĉi tio estis kaŝita, jen la indigno ĉesigita ĉi tie, por malfermi la signifon al ĉi tiu fora pasinteco, kiu restas viva, kaj ke arkeologiaj elfosejoj, biblia ekzegezo, filologia studo, lingva kaj kompara parenceco. fizika antropologio, kraniologio, DNA-testoj, filologio kaj la kompara historio de scienco kaj filozofio revenas al Historio.
✡ Nomoj נאצ'ו ✡[redakti]
Fariĝis Ashkenaza kutimo nomi novan infanon lau forpasinta parenco. Ĉi tio daurigas la nomon kaj memoron viva, kaj metafizike formas ligon inter la spirito de la infano kaj la forpasinta parenco. Tamen, neniel estas malpermesata doni al infano nomon saman al tiu de vivanta parenco. Oni devas peti nenion de la vivanta parenco. La Sefarda tradicio estas nomi novajn infanojn laŭ vivantaj parencoj (surbaze de Talmud Shabbat 134a).
✡ Familinomoj בת משפחה ✡[redakti]
La familia nomo Levi (Levy) estas la dua plej ofta nomo ĉe judoj (la unua estas Cohen/Kohen). Tiuj, kiuj portas la nomon Levi, konsideras sin prafiloj de Levi, la tria filo de la hebrea prapatro Jakobo.
La idoj de la biblia Levi, kiuj apartenis al la tribo Levi ("Levidoj"), plenumis diversajn taskojn en la jerusalema Templo. Ĝis nun ili havas kelkajn "privilegiojn" kaj devojn, ĉefe en la sinagogo.
La nomo השם אלקינו[redakti]
La vorto karaim (hebree קָרָאִים) aperis ĉ. la 9-a jarcento samtempe kun vorto rabenisto, kaj tiuj du terminoj dekomence signifis du kontraŭajn alvenojn al juda kredo.[1] Ĝi devenas de hebrea verbo kara (קרא), kiu signifas "legi" kaj estas siavice parenca al Mikra (מקרא), la antikva nomo de sankta tekstaro en judismo — t.e. eblas traduki vorton karaim kiel "legantoj", "tiuj, kiuj legas sanktajn tekstojn". Tio ĉi kongruas de bazo de karaima kredo, kiu postulas ke ĉiu kredanta judo mem legu kaj interpretu la sanktajn tekstojn por si mem, kontraŭe al rabenistoj, kiuj utiligas la buŝan tradicion kaj opiniojn de aŭtoritataj rabenoj. Amike.
✡ Kiel koni judon איך הומצא העם היהודי ✡[redakti]
Se vi demandas al iu, "Ĉu vi estas judo?" kaj la persono respondas "Jes", tiu ne estas judo.
Se la persono respondas "Ne", tiu verŝajne ne estas judo, sed eble estas.
Se la persono respondas "Kiu estas judo?", tiu ja sendube estas judo.
Alia metodo estas demandi al la persono mem, "Kiu estas judo?" Ju pli longas la respondo, des pli judas la persono.
Nigruloj כושים[redakti]
Ekzistas ankaŭ nigraj judoj, ekzemple en Usono: nigruloj, kiuj konvertis sin al judismo.
✡ Judoj tra la monda kulturo ג'ודית באטלר ✡[redakti]
La Feroa insularo kaj Islando pli tradicias kaj havas ete aliajn tradiciojn. Ekzemple, eĉ nuntempe en Islando loĝas »judkato«, kaj judkoboldestro kiu manĝas infanojn. Islande ankoraŭ nuntempe plene ekzistas la judkoboldoj, kiuj ekzemple, igas ventetojn kaj manĝas restmanĝojn en onia domo. Skandinavie, la judaj koboldoj estas preskaŭ nur ornamentoj, kaj birdoj de poŝtkartoj kaj ne vere envenas la tradiciojn.
✡ Judoj kaj Ekonomio יהודים למען יהדות ✡[redakti]
Haim sidas en urbostrato kaj vendas semojn. Venas al li Abram:
- Kara, pruntu al mi iom da mono!
- Mi ne rajtas!
- Kial?
- Jen vidu la bankon trans la strato. Mi havas kun ili kontrakton - ili ne vendas semojn, kaj mi ne pruntas monon.
✡ Amikece חבל יוסף ✡[redakti]
Abram diras al Sara:
- Jen iras Haim, tuj li komencos ion elpeti, vi vidos.
Haim eniras:
- Abram, kara, ĉu vi uzos viajn ilojn hodiaŭ?
- Jes! Mi ĝin bezonos dum la tuta tago!
- Admire! Do tiam vi povas prunti al mi viajn fiŝkaptilojn ?!
Sukceso הצלחת הלקוח[redakti]
Du judoj, Kohn kaj Stein, vizitas Vatikanon. Ili rimarkas kiel de tie elveturas vico da luksaj aŭtomobiloj kaj aliaj altprezaj aŭtoj kun kardinaloj, prelatoj kaj aliaj eklezianoj.
Mi vidas, ke temas pri sukcesa firmao", diras Kohn.
"Jes", respondas Stein, "kaj mi aŭdis, ke ili komencis kun pruntita azeno".
✡ Monujo כספית ✡[redakti]
Judo trovis monujon, malfermis ĝin, kalkulis monon kaj diris ofendite:
- Ĉi-tie iom mankas!
Supo ספורט[redakti]
Estas ja grave scii, ke anglo, hebreo kaj ĉino sidas en restoracio.
Anglo trovas muŝon en la supo, skandalas kaj foriras.
Ĉino trovas muŝon, elprenas kaj manĝas ĝin.
Hebreo trovas muŝon, elprenas kaj vendas al ĉino.
✡ Politiko פולין ✡[redakti]
La unua juddevena Prezidanto de Usono invitas sian panjon por festi Ĥanukaon kun li.
Prezidanto: Panjo, venu festi Ĥanukan kun mi!
Patrino: Filo mia, mi ne havas monon por taksio eĉ!
Prezidanto: Mi estas Usona Prezidanto, kaj vi veturos per Aerforto de Usono!
Patrino: Sed mi bezonos iun hotelon...
Prezidanto, kriante: Vi loĝos en la Blanka Domo!! Bv alveni!!
Patrino, post kelkaj minutoj, al amikino: "Kara, mi nun iros al Usono festi Ĥanukaon kun mia filo, imagu tion!
Amikino: Kun kiu? La doktoro, ĉu?
Patrino: Ne, alia...
✡ Rabenaj rimarkoj عنوان سيء ✡[redakti]
- ↑ Ĉar ni rekomendas respekti la Fundamenton gravas same kiel en ĝia vortaro disigi la elementojn. (Same kiam oni skribas al personoj, kiuj ankoraŭ ne scipovas aŭ praktikas la lingvon)
