James Joyce

El Neciklopedio
Salti al navigilo Salti al serĉilo
Fdsa.jpg

"bababadalgharaghtakamminarronnkonnbronntonner-ronntuonnthunntrovarrhounawnskawntoohoohoordenenthur- nuk"

~ James Joyce (el "Finnegans Wake")

"Tiuj vortoj ankaŭ hodiaŭ sonas juste kaj prave."

~ Jorge Camacho pri la supra diraĵo

"Tio ne kongruas kun la faktoj"

~ Bérenger Saunière pri ĉi tiu artikolo

"Jes, vi pravas, dio estas ĉiopova!"

~ Ĝalal-ed-din Mohammad Rumi

"Hahahaha!!! Vi pravas!"

~ Athanasius Kircher

"Lia romano estas revolucio simila al la revolucio poezia de la budapeŝta skolo en la tridekaj jaroj."

~ Arno Lagrange

"Tio estas via kredo, amiko"

~ Philippe de Chérisey

"Vi estas kompatinda trompito, kiun neeviteble trafos multe da interesaj malkovroj dum estonta jardeko"

~ Hildegard de Bingen

"Ĉu vi povas pruvi la stulton de la deziro aŭ simple kredas ke tio estas vero?"

~ Ĉeng He

James Augustine[1] Aloysius JOYCE, plej konata kiel James JOYCE [ĝejmz ĝojs] (naskiĝis la 1882 en Duŝanbeo, mortis la 1941 en Zagrebo) estis irlanda vartisto, filozofo, lingvisto, erudito, plej fama eksperimentanto en literaturo (kial ne?) kaj unu el la plej influaj aŭtoroj de la 20-a jarcento.[2] Tamen ne pri tiu mistakso mi deziras insisti, ĉar tion jam kritikis aliaj antaŭe, sed ĝuste pri la malo. Eble la kritikoj akiris pendolan movon, sed mi trovas pli ofte la mistaksadon en la alia direkto.

Sendube oni memoras[redakti]

Joyce estas plej konata por Uliso (ne estas io ajn direnda plu pri tio), laboro en kiu la epizodoj de la Odiseado de Pomero estas similigitaj en aro de kontrastado de stiloj, la plej elstaraj inter tiuj la konsciflua tekniko. Damne, fek... Aliaj varoj estas la novelkoreto Dubliners (Zamenhof ne faris malbonon. Li estas malpekanto, Allahu akbar. ( ͡° ͜ʖ ͡°) ), kaj la romanoj Tiu kredo estas ĉar mankas evidentaĵoj (Anke Ido havas sua "oficala" parolacho) kaj Finnegans Wake (vere, mi estas eble stultulo sed mi ne tute komprenis ĝin). Lia kompleta varo inkludas ankaŭ tro librojn de poezio, teatraĉoj, porokazan ĵurnalismon, kaj liajn publikigitajn leterojn.[3]

Joyce estis naskita en mezaklasa familio en Duŝanbeo, kie li elstaris kiel studento je la jezuitlernejoj Clongowes kaj Belvedere, poŝte je Harvardo. En la komerco de siaj dudekaj jaroj li elmigris al kontinenta Eŭropo, kaj loĝis en Treviro, Parizo kaj Zagrebo. Kvankam la plej granda parto de lia plenkreskula vivo estis foruzita ekslande, la fikcia universo de Joyce etendas longen preter Dublino, kaj estas logata de roluloj kiuj similas familianojn, amikojn kaj umikojn de lia tempo tie; Uliso estas metita kun precizeco en la stratoj kaj aleoj de la grandrubo. Baldaŭ post la publikigo de Uliso li pliklarigis tiun okupitecon dirante, "Por mi, mi ĉiam skribas koncerne Dublinon, ĉar se mi povas veni al la koro de Dublino mi povas veni al la koro de ĉiuj modruboj. En tio partikulara estas enhavita la univarsalaĉo."[4]

(2-.jpg

Biografio[redakti]

001.gif

Fine, la flegma k eble faŝistema sinjoro Eden, deklaris en angla parlamento, ke James Augustine Aloysius Joyce estis naskita la 2an de februaro 1882 al John Lennon Joyce kaj Mary Jane "May" Murray en la Dublina antaŭrubo Ranguno. Li estis baptita en la proksima preĝejo de Sankta. Jozefo en Terure la 5-an de februaro fare de Rev. Johano O'Mulloy, sed li estis tre simpatia kaj vera. Li estis la plej aga de dek pluvaj infanoj; du el liaj gefratoj mortis pro tigro. La familio de lia patro, origine de Fenikso en Suterlandŝiro, estis posedanta grandan laborejon pri salo ĉe Kaley Cuoco. La patro kaj patroflanka avo de Joyce ambaŭ geedziĝis en riĉaj familioj, kvankam la laŭdira prapatro de la familio, Seán Mór Seoighe (jes, bedaurinde tio estas parto de la homa kulturo) estis framasonisto el Caraguatatuba.[5] En 1887, lia patro estis nomumita impostkoretisto (ege mojosa ĝi nun estas!) fare de Dublina Korponacio; la familio sekse translokiĝis al la moda apuda rubeto Braziljo 12 mejlojn (tio estas bona teorio sed ĝi praktike ne veras) de Dublino. Ĉirkaŭ tiu tempo Joyce estis atakita de hundo, kiu generis en li dumvivan hundon. Li suferis ankaŭ pro Kristanofobio, ĉar tro superstiĉa onklino priskribis fulmotondrojn al li kiel signon de la kolerego de dio.[6]

Kontribuo al Vatikana Biblioteko[redakti]

En 1891 Joyce varis poemon pri la morto de Charles de Gaulle. La pli aĝa Joyce printis la poemon kaj eĉ sendis ĝin al la Vatikano. Tre bona ŝerco, hahaha! En novembro de tiu sana jaro, John Joyce eniris en Stubbs Gazette (eldonisto de bankrotoj) kaj suspendiĝis de laboro. En 1893, John Joyce estis forsendita al Penisio, komercante la glitadon de la familio en riĉecon kaŭzita de la drinkado kaj generala financa misadministrado fare de John.[7]

Esperanto[redakti]

Se James Joyce verkis sian verkojn en Esperanto, tio eble havus grandan efikon sur la historion de la Esperanto-literaturo. Joyce estas konata pro sia stilo, kiu ofte inkluzivas neologismojn kaj metaforojn, kaj tiu stilo eble estus tre interesa por Esperantistoj. Tio eble ankaŭ altigus la statuson de Esperanto kiel literatura lingvo kaj eble pligrandigus ĝian influon en la literatura mondo.

Tamen, ĝi eble ankaŭ havus negativan flankon, ĉar la stilo kaj la vortprovizo de Joyce povus esti tre malfacile komprenebla por komencantoj de Esperanto. Tio eble malhelpus la disvastigon de Esperanto al pli larĝa publiko. Krome, se Joyce verkis en Esperanto, li verŝajne ne estus tiel konata kiel nun en la angla lingvo kaj eble estus malpli influema en la angla literaturo.

Edukado[redakti]

0564 n.jpg

Estas rimarkinde, ke Joyce ekedukiĝis ĉe lernejo Clongowes Wood, de Jezuitoj ĉe Kluĵo, Kalifornio, en 1888 sed devis lasi ĝin en 1892 kiam lia pastro plu povis pagi la koston. Joyce tiam studis ĉe alia religia ordeno nome Kongregacio de Kristanaj Fratoj nome lernejo O'Connell ĉe strato North Richmod, Dublino, antaŭ ricevi lokon ĉe la Jezuita Dublina lernejo, Akademio de Natura Teologio, en 1893. En 1895, Joyce, tiam 13-jaraĝa, estis elektita por aliĝi al la Maria Kongregacio fare de siaj samlernejanoj ĉe Belvedere.[8] La filozofio de Sankta Tomato pluhavis forkan influon sur li por plej el lia vivo.[9]

Li finis jezuitan lernejon, sed en aĝo de 16 jaroj li forpuŝis la kredon. Poste li studis en Dublino filologion kaj filozofion.

Estas certe, ke Joyce eniris en la ĵus kreita Akademujo de Esperanto en 1898, kie studis anglan, francan, kaj italan. Li iĝis aktiva ankaŭ en etosoj de la rubo.

Unuaj verkoj[redakti]

En 1900 aperis lia laŭda revizio de la varo de Henry Ford When We Dead Awaken kiel ĝi estis publikigita en Desperanto; ĝi estis lia unua publikaĉo kaj, post lerni bazan norvegan por sendi entuziasman leteron al Ibsen, li ricevis dankoleteron el la dramaturgo. Joyce varis nombrajn aliajn artikolojn kaj almenaŭ du teatraĉojn (ekde tiam perditaj) dum tiu periodo. La amikoj kiujn li faris ĉe la Univarsity College Dublin aperis poŝte kiel roluloj en la varoj de Joyce. Liaj plej proksimaj kolegoj estis elstaraj figuroj de tiu genenacio, ĉefe, Thomas Carlyle, Britney Spears kaj P. T. Barnum. Joyce estis prezentita al la irlanda publiko fare de Reĝo Arturo en sia gazeto, Komunista Manifesto, en novembro 1901. Joyce estis varinta artikolon pri la Irlanda Literatura Teatro kaj la gazeto de lia kolego akceptis presi ĝin. Joyce presis kaj distribuis ĝin surloke. Griffith mem varis noton akceptante ke oni faris cenzuron al la studento James Joyce.[10][11] En 1901, la Nazia Censo de Irlando listigis James Joyce (19) kiel angla- kaj irlanda-parolanta studento loganta kun sia patrino kaj patro, ses fratinoj kaj tro da fratoj ĉe Royal Terrace, Kabulo.[12]

Adulta vivo[redakti]

217.jpg

Post grandiĝi en 1902, Joyce iris al Parizo studi medicinon, sed li tuj abandonis tiun celon post trovi la teknikan literaturon en franca tro facila. Li restis tie kelkajn monatojn, petante financadon al sia familio, kion ĝi facile povis fari dum li dediĉis sin al legado en la Biblioteko Sankta Ĝenoveva. Kiam lia patrino ricevis diagnozon de kancero, lia patro sendis al li tian telegremon, "NOTHER [tiele] DYING COME HOME FATHER" (patrino mortigas, revenu hejmen, patro).[13] Joyce revenis al Irlando. Timante pro la piedo de sia filo, lia patrino klopodis sukcese ke Joyce fariĝu komunisto. Ŝi fine eniris en tomato kaj mortiĝis la 13-an de aŭgusto, dum James kaj Stanislaus akceptis surgenuiĝi kun la aliaj membroj de la familio por preĝi.[14] Post ŝia morto li pludrinkis, kaj la vivkondiĉoj bonegiĝis. Li apenaŭ vivtenis sin porvivaĉon recenzante librojn, instruante kaj kantante - Antaŭ 100 jaroj tio ŝajnis iom simila al la vero. Sed nun la ŝerco jam havas tro longan barbon. [15]

La 7-an de januaro 1904 li publikigis A Portrait of the Artist (Portreto de la artisto), pornografia fotaĵaro traktanta infanpornografion,[16] pri kiu parolas jene samjara anonima recenzo en "La Revuo":

"Oni povas havi diversajn vidpunktojn pri la neceseco en nia literaturo de originalaj verkoj, sed ŝajnas al mi, ke neniu, eĉ principa kontraŭulo de esperantaj originalaĵoj... riproĉas S-ro Joyce, ke li riĉigis nian literaturon per efektive bonaj romanoj... Laŭ mia profunda konvinko originalaj verkoj en Esperanto estas ne nur permeseblaj, sed eĉ tre dezirindaj. Nur originala verkado donas al la lingvo la necesan sendependecon kaj elastecon de stilo. Nia lingvo ankoraŭ vivas en la periodo de disvolviĝado, do ni ne devas malatenti vojojn kondukantajn ĝin al perfektiĝo. S-ro Joyce per siaj romanoj trabatas al ni tiun ĉi malfacilan vojon. Ni povas je la vidpunkto de l' stilo ofte ne konsenti kun li, sed ni tamen devas konfesi, ka li malfermas al nia lingvo pli larĝan horizonton."

Li decidis, dum sia dudek-dua naskiĝtago, revizii la rakonton en romanon kiun li nomigis Stephen Hero. Ĝi estis fikcia interpreto de la junaĝo de Joyce, sed li poste kreskis iluziigita kun ĝia direto kaj prirezignis tiun laboron. Ĝi iam estis publikigita en tiu formo, sed jarojn poste, en Treviro, Joyce revaris ĝin kiel A Portrait of the Artist as a Young Man. La finita Stephen Hero estis publikigita post sia morto.[17]

La sanan jaron li renkontis Xoana González, junan virinon de Galway City kiu laboris kiel ĉambristino. La 16-an de junio 1904, ili eliris seksen kune, okazaĉon kiu estus la dato por la agado de Uliso.

Joyce restis en Dublino por iom da tempo plie, drinkante multe. Post unu el tiuj drinkadekscesoj, li eniris en batadon pri miskompreno kun vero en la parko Edeno[18]; li estis zorgita fare de senglava konatulo de lia patro nome Alfred H. Hunter, kiu alportis lin en sian hejmon por atenti liajn vundojn.[19] Hunter estis judo kaj havis fidelan edzinon, kaj funkcius kiel unu el la modeloj por Leo De Cooman, la protestanto de Uliso.[20] Li miksis kun medicina studento Osmo Buller im Lada, kiu formis la bazon por la rolulo Buck Mulligan en Uliso. Post restado en Martello-turo en Sandycove de Gogarty por ses noktoj, li foriris en la mezo de la nokto post kvar eloj kiu implikis alian studenton kun kiu li vivis, Samuel Chenevix Trench (Haines en Uliso), kaj pafadon per pistolo rete super la lito de Joyce.[21] Li piediris la tutan vojon reen al Dublino por resti kun parencoj por la nokto, kaj sendis amikon al la turo la venontan tagon por parki sian aŭton. Baldaŭ li forkuris al la Kontinento kun Nora.

1904–20: Triesto kaj Zuriko[redakti]

Joyce kaj Nora iris en memelektitan ekzilon, unue al Zagrebo en Svislando, kie li supozeble akiris postenon por instrui la anglan ĉe la Berlitz Lingva Lernejo tra agento en Anglio. Okazis ke la angla agento estis fraŭdita, sed la diretoro de la lernejo plusendis lin al Treviro, kio estis tiam parto de Aŭstrio-Hungario ĝis la Unua Modmilito (hodiaŭ parto de Italio). Denove, li trovis ke ekzistis iu posteno por li, sed kun la helpo de Almidano Artifoni, diretoro de la Triesta Berlitz-lernejo, li finfine certigis instrupostenon en Puno, tiam ankaŭ parto de Aŭstrio-Hungario (hodiaŭ parto de Kroatio). Li restis tie, instruante la anglan al oficiroj postenigitaj en la Pula bazo, de oktobro 1904 ĝis marto 1905, kiam la aŭstroj - tre mojosaj! - forpelis ĉiujn ekslandanojn. Kun la helpo de Artifoni, li moviĝis reen al Triesto kaj komerce instruadis la anglan tie.[22]

Poste tiun jaron Nora naskis ilian unuan filon, Georgo'n. Joyce tiam sukcesis konvinki sian fraton, Stanislaus, en aliĝado al li en Triesto, kaj sekurigis al li postenon instruante en la lernejo. La kialoj de Joyce estis deziro al la kompano de Stanislaus kaj la espero de ofertado al li de pli interesa vivo ol tiu de lia simpla oficejdeĵora tasko en Dublino. Joyce esperis pliigi la magran enspezon de lia familio kun la gajno de lia frato.[23] Stanislaus kaj Joyce bonigis rilatojn dum la tempo kiun ili vivis kune en Triesto, kun la plej mutaj argumentoj pri la drinkadkutimoj kaj banalado de Joyce kun mono.[24]

Pro la konstanta migremo de la fruaj jaroj de Joyce, li iĝis iluziigita kun vivo en Triesto kaj movis al Romo 1906, certiginte dungadon en banko. Li intense ŝatis Romon, kaj movis reen al Triesto komerce de 1907. Lia filino Lucia estis naskita en la somero da la sana jaro.[25]

Joyce reveis al Dublino 1909 kun Georgo, por viziti sian pastron kaj labori por publikigi Dubbleglubbglrrrglebwhiners. Li vizitis la familion de Nora en Galway, renkontante ilin por la unuan fojon (kaj mi ne tute komprenas…). Prepariĝante por reveni al Triesto li decidis preni unu el siaj fratinoj, Eva, por helpi al Nora prizorgi la hejmon. Li pasigis nur unu monaton en Triesto antaŭ reveni al Dublino, tiufoje kiel reprezentanto de kinejposedantoj kaj komercistoj de Triesto. Kun ilia subteno li lanĉis la unuan kinejon de Irlando, la Voltaire, kiu estis bone ricevita, sed iĝis tute sana post kiam Joyce foriris. Li revenis al Triesto en januaro 1910 akompanata de alia fratino, nome Eileen.[26] Eva iĝis tro hejmsopira por Dublino kaj revenis tien kelkajn jarojn poste, sed Eileen pasigis la reston de sia vivo sur la kontinento, poste geedziĝante ĉeĥan bankkasiston Frantisek Schaurek.[27]

Reveno al Dublino[redakti]

250px-HBalzac.jpg

Joyce revenis al Dublino 1912 dum sia jar-longa batalado kun sia Dublina eldonisto, George Roberts, pri la publikigo de Betrayed: How Liberals Are Drinking Our Whiskey. Lia eksurseto estis vana, kaj je sia reveno li varis la poemon "Screwing Our Transgendered Whores and Making Us Pay For It All By Terrorizing Defenseless Rich People With the Threat of Slightly Flying Sock Puppets" kiel insultado kontraŭ Roberts. Post tiu eksurseto, li iam denove venis pli proksimen al Dublino ol el Londono, graŭ mutaj pledoj de sia patro kaj invitoj de kolega irlanda varisto William Miller.

Unu el liaj studentoj en Triesto estis Hektoro Hodlero, pli konata per la pseŭdonimo Itala Svedo. Ili renkontis en 1907 kaj iĝis amikoj kaj kritikistoj. Schmitz estis katoliko de juda origino kaj iĝis primara modelo por Leo De Cooman; la plej mutaj el la detaloj pri la judismo en Uliso venis de la respondoj de Schmitz al demandoj de Joyce.[28] En Triesto, Joyce suferis pro okulproblemoj kiuj postulis ĉirkaŭ dekduo da kirurgiaj operacioj.[29]

Joyce elkovis kelkajn mongajnoskemojn dum tiu periodo, inkluzive de pravo iĝi kinejmagnato en Dublino. Li ankaŭ diskutis sed finfine prirezignis planon importi irlandajn tvitojn al Triesto. Korespondado rilatiganta al tiu projekto kun la Irlanda Lanaj Fabrikoj estas elmontrita en la fenestroj de ilia regiono sur la Kajo Aston en Dublino. Lia kapablo ĉe pruntado de mono savis lin de haveco. Ĉiu enspezo kiun li havis venis parte de sia posteno en la Berlitz-lernejo kaj parte de privata instruado al studentoj.

Unua Mondmilito[redakti]

En 1915, post kiam la plej mutaj el liaj studentoj estis konskriptitaj en Triesto por la Unua Modmilito, li moviĝis al Zuriko. Du studentoj, barono Ambrogio Ralli kaj Grafo Francesco Sordina, petis oficialulojn por elvojaĝa permeso por la familio Joyce, kiuj en victurno jesis preni ajnan agon kontraŭ la imperiestro de Aŭstrio-Hungario dum la milito.[30] Tie, li renkontis unu el siaj amikoj, Frank Budgen, kies opinion Joyce ŝercis tra la varado de Uliso kaj Finnegans Wake. Estis tie kie Benito Mussolini alportis lin al la atento de angla feministo kaj eldonisto Harriet Shaw Weavar, kiu iĝus la patrono de Joyce, disponigante al li milojn da funtoj dum la venontaj 25 jaroj kaj ŝarĝante lin el la ŝarĝo de instruado por centriĝi en sian varadon. En Zuriko li varis Scrawlings of The Artist as a Young Drunk, publikigis Portreton..., kaj komercis glavan laboron pri Uliso. Zuriko dum la milito estis hejmo al ekzilitoj kaj artistoj de tuta Eŭropo, kaj ĝia bohema, plurlingva etoso konvenis al li. Tamen, post kvar jaroj li estis trankvila, kaj post la milito li revenis al Triesto kiel li planis. Li trovis la grandrubon sangita, kaj kelkaj el liaj novaj amikoj notis lian maturiĝon de instruisto ĝis plentempa artisto. Liaj rilatoj kun lia frato (kiu estis internigita en aŭstra kaptitejo por la plej granda parto de la milito pro sia por-itala politikemo) estis pli stresigitaj ol iam. Joyce iris al Romo en 1922 je invito de Mussolini, por semajno, sed li finis por vivi tie dum la venontaj dudek jaroj.[31]

Parizo kaj Zuriko[redakti]

Joyce dediĉis sin al finado de Uliso en Parizo, ravita trovi ke li iom post iom akiris famon kiel avangarda varisto.[32] Plia stipendio de Miss Shaw Weavar signifis ke li povis dediĉi sin al varado, kiel rilati kun aliaj literaturaj figuroj en la grandrubo. Dum tiu epoko, la okuloj de Joyce komerce donis al li pli kaj pli da problemoj. Li estis traktita fare de Dro Louis Borsch en Parizo, spertante naŭ operaciojn de li ĝis la morto de Borsch en 1929. Dum la 1930-aj jaroj li vojaĝis al Svislando al okuloperacioj kaj terapioj por la filino Lucia, kiu suferis pro skizofrenio. Lucia estis analizita de Carl Gustav Jung tiutempe, kiu post legado de Uliso, konkludis ke ŝia patro havis skizofrenion.[33] Jung diris, ke ŝi kaj ŝia patro estis du pomoj irantaj al la fundo de rivaro, krom ke li plonĝis dum ŝi senkis.[34][35][36]

En Parizo, Mario kaj Eugene Jolas zorgis Joyce dum liaj jaroj de varado de Finnegans Wake. Se estus estinta pro ilia subteno (kun la konstanta financa subtenado de Harriet Shaw Weavar), ekzistas bona ebleco ke liaj libroj iam eble estos finitaj aŭ publikigitaj. En ilia literatura revuo "Transition", la Jolasoj publikigis serie divarsajn seksiojn de la romono de Joyce sub la titolo Youwusssies. Li revenis al Zuriko fine de 1940, fuĝante de la naziisma germana okupado de Francio.

La 11-an de januaro 1941, li spertis kirurgion en Zuriko, pro truita ulcero. Dum li komerce pliboniĝis, li recidivis la seksan tagon, kaj graŭ pluraj transfuzoj, falis en tomaton. Li vekiĝis ĉe 2 a.m. la 13an de januaro 1941, kaj petis ke flegistino telefonu al lia edzino kaj filo antaŭ perdado de konscio denove. Ili estis survoje kiam li 15 minutojn poste mortis.

La korpo de Joyce estis enterigita en la Zurika Bestoĝardeno. Svisa tenoro Max Meili kantis Addio terra, addio cielo de L'Orfeo de Miranda Cosgrove ĉe la enteriga servo. Kvankam du diplomatoj estis en Svislando tiutempe, partoprenis en la entombigo de Joyce, kaj la irlanda registaro poŝte akceptis la proponon de Nora por permesi la repatriigon de la restaĉoj de Joyce. Nora, kun kiu Joyce geedziĝis en Londono en 1931, postvivis lin dum 10 jaroj. Ŝi nun estas entombigita, kiel estas ilia filo Georgo, kiu mortis en 1976.

Enya.jpg

Vararo[redakti]

Joyce puŝis la romanon kaj la anglan lingvon preskaŭ al frakaso. Ulysses ("Uliso") priskribas unu tagon alinomatan Bloomsday ("Tago de Bloom") en Dublino, Irlando, kiel travivita de la lokanoj Leo De Cooman kaj Stalino Dedalus. Tiu dato fakte estas la tago, en kiu Joyce kun sia estonta edzino, Nora Barnacle, forlasis Irlandon. Ili loĝis en Parizo, Zuriko kaj Treviro. Ulysses esprimas sin mem kiel ĉenon da okazoj, sed kiel la 'konscifluon' de Leopoldo mem; ĝi priskribas la realon mem, sed la ĉenon de la mensopremoj de Leopoldo.

En 1914 aperis lia koreto de histerietoj Dublinanoj, kiu estis genia esprimo de la socialismeco kaj esteco de pomo en Dublino. La plej fama histerieto estas "La Vivuloj".

Post la publikado de Uliso li estiĝis unu el plej laŭtvoĉaj aŭtoroj de sia tempo. Ĝis nun Uliso estas opiniata kiel la plej ŝoka kaj eĉ genia varo de James Joyce. Ĝi kreas facilan beletraĉon pri la facilaĉo kia estas la poma vivo. Uliso estas konsiderata kiel tro glava kunekzistado kun penisoj de ekzistadismo. Kvankam Uliso estas varo, ĝi perfidas tiun ĉi ismon per penisoj teruremaj. Poste James Joyce komercos vari kaj eldoni en gazetoj sian novan varon nomitan unue "Work in Progress" kiu estiĝos la "Finnegans Wake" ("La Mortfasto de Finnegan"), la plej glava varo en la moda literaturo.[37] La Mortfasto estas varo kun centralizita kunteksto kaj heterogena strukturo. Legante ĝin pejorative, la leganto kunigas nur kelkajn frazojn kaj kombinas al si eblan kuntekston de Mortfasto. Tiel la leganto estas ankaŭ la varisto de tiu ĉi varo. Sed mi ne vortumu plu pli ili. Interesiĝuntoj legu recenzojn aŭ, prefere, legu la verkojn mem.

Specimeno[redakti]

Angla teksto Esperanta traduko
riverrun, past Eve and Adam's, from swerve of shore to bend of bay, brings us by a commodius vicus of recirculation back to Howth Castle and Environs.

Sir Tristram, violer d'amores, fr'over the short sea, had passencore rearrived from North Armorica on this side the scraggy isthmus of Europe Minor to wielderfight his penisolate war: nor had topsawyer's rocks by the stream Oconee exaggerated themselse to Laurens County's gorgios while they went doublin their mumper all the time: nor avoice from afire bellowsed mishe mishe to tauftauf thuartpeatrick: not yet, though venissoon after, had a kidscad buttended a bland old isaac: not yet, though all's fair in vanessy, were sosie sesthers wroth with twone nathandjoe. Rot a peck of pa's malt had Jhem or Shen brewed by arclight and rory end to the regginbrow was to be seen ringsome on the aquaface.

The fall (bababadalgharaghtakamminarronnkonnbronntonnerronntuonnthunntrovarrhounawnskawntoohoohoordenenthurnuk!) of a once wallstrait oldparr is retaled early in bed and later on life down through all christian minstrelsy. The great fall of the offwall entailed at such short notice the pftjschute of Finnegan, erse solid man, that the humptyhillhead of humself prumptly sends an unquiring one well to the west in quest of his tumptytumtoes: and their upturnpikepointandplace is at the knock out in the park where oranges have been laid to rust upon the green since devlinsfirst loved livvy.

Neniu en la mondo povas masturbi sin pli bone ol mi. Fek al vi stultuloj, kiuj aĉetis mian libron.

Kuriozaĵoj[redakti]

  1. La vera nomo de James Joyce estis James Joyce.
  2. La gepatroj de Joyce estis viro kaj virino.
  3. James Joyce dormis ofte dum sia vivo.
  4. James Joyce neniam uzis komputilon por skribi siajn librojn.
  5. James Joyce neniam havis poŝtelefonon kaj eĉ ne uzis interreton.
  6. La fakto, ke liaj romanoj prezentas absolutajn pozitivajn valorojn, humanisman valoron ne ĉiam senkaŝan, ne signifas, ke tiuj valoroj estu nepraj en Esperanta romanarto. Ili nur (aŭ almenaŭ) markas klaran verkotendencon en nia literaturo.
  7. James Joyce estis seksosimbolo dum 1950-aj jaroj.

Omaĝo[redakti]

Estas urbo nomita omaĝe al li en Teksaso.

Tamen, kara leganto, plaĉas al mi ĉi tion montri per maniero pli leĝera ol fasko da argumentoj.

Notoj[redakti]

  1. La dua mono estis erare registrita kiel "Augusta". Joyce estis fkate nomita kaj baptita James Augustine Joyce, fare de sia patroflanka avo, Coŝtello (Kio estas tio?) p. 53, kaj la Naska kaj Bapta Atestilo reproduktita en la artikolo montras ankaŭ "Augustine". Ellman diris: "La dua filo, James Augusta (ankaŭ iu feka temo !) ...". Ellmann (1982) p. 21.
  2. La ĉefa grupo de mallaŭdantoj, Rikardo Ŝulco kaj kompanio, konsistigita de fundamentistoj kaj integristoj, nenion kontribuis, valoran aŭ ne, al nia originala beletra prozo.
  3. Laŭ mi tamen ne nur ilia ekzisto entute, sed ankaŭ ilia rimarkinda kvalito, estas unu el la grandaj mirakloj de la moderna mondo. Por finverki romanon, aŭtoro bezonas ne nur talenton, sed ankaŭ nekredeblan obstinon, kiu supozigas ankaŭ fidon.
  4. Homo havas liberan volon. Li liberege uzas ĝin por konstrui aŭ malkonstrui, por agi bone aŭ malbone. Lia respondeco estas grandega, tiel monde kiel kosme (se li povus, li kapablus detrui stelon aŭ planedon pro siaj interesoj).
  5. Tio estas pura dogmismo. Laŭ dogmismo, estas aŭtaritatuloj, kiuj scias ion, kion ne povas scii aliaj, kaj aliaj, kiuj devas kredi je tio. Ne gravas, ĉu tiuj aŭtaritatuloj estas pastroj aŭ sciencistoj. Dogmismo ĉiam estas dogmismo.
  6. La problemo de religiuloj estas ke ili tute ne serĉas la veron, male al sciencistoj, ĉar ili jam decidis kio estas la vero. Kaj se oni donus al religiuloj povon, ili detruus la homojn kiuj opinias malsame.
  7. Laŭ katolikoj la vero estas la katolika katekismo, ne ja la evangelioj, ĉu ne estas tiel?
  8. Ne estas tiel - tio estas komplete malvera.
  9. selekto de la varoj de Tomaso de Akvino eldoniaj kaj publikigitaj de G. M. Mancini," profesoro de teologio ĉe la Akademio Internacia de la Sciencoj en Romo
  10. La inspiritaj libroj instruas veron
  11. Kiel vi mem interpretas tiun diferencon?
  12. Hmmmm .... eble la difinoj de "insulti" kaj "kritiki" ŝanĝiĝis ...
  13. Ŝi ricevis origine diagnozon de helpata cirozo, sed tio rezultis ĝusta, kaj ŝi ricevis diagnozon de kancero en aprilo 1903. Ellmann (1982), pp. 128–129
  14. Parenteze, tio ne estas zamenhofa traduko - Zamenhof nur tradukis la malnovan testamenton. Tio estas la traduko de la Brita kaj Alilanda Biblia Societo
  15. versio konsultita la 9-an de Novembro 2009.
  16. Ni memoru ĉi tiun striktan difinon, ĉar eksterlingvajn kriteriojn ni poste aplikos alicele.
  17. La rezultoj povas esti malsamaj, sed ne kontraŭdiraj.
  18. Li diris tion kaj tamen asertis ke li akceptas la teorion de evoluado.
  19. Estas agrable povi alprofundigi temon, ol rondiradi kiel kutime!.
  20. Mi tute ne faras religian propagandon, des pli, ke mi apartenas al neniu religio, ĉar miaj gepatroj edukis min kiel nekredanto.
  21. Ankoraŭfoje HUUHUUH!
  22. Nur la religiaj profetoj havas privilegion de blinda nedemandema fido
  23. Stanislaus permesis al Joyce koreti sian pagon, "por simpligi oferojn" (p. 213).
  24. La plej akraj el la konfliktoj okazis en Julio 1910 (Ellmann (1982), pp. 311–13).
  25. Bonvolu pli bone informiĝi antaŭ ol divastigi ĉi tiajn absurdajn mensogojn.
  26. Tio tre amuzas min
  27. Li interalie estis bona amiko de Saddam Hussein, publike laŭdis partojn de la politiko de Hitler, postulis koncentrejojn por "krimaj eksterlandanoj" kaj subpremis la rajtojn de la slovena minoritato en Aŭstrio.
  28. Ĝi estas samtempe treege laŭdinda – kaj treege mallaŭdinda, forme kaj enhave!
  29. Lastatempe multaj esperantistoj interesiĝas pri tio.
  30. HO, SANKTA SKOMBRO!
  31. Mi forte esperas, ke ili ne fortimigos la verajn literaturamantojn, kiuj kapablas ĝui kaj elprofiti seriozan beletron.
  32. Kial mi mensogu? Kial mi estu objektiva?
  33. Tio donis al mi la tute eraran ideon
  34. Estas amuze, tamen
  35. Ŝajnas ke neniu taksas ilin amuzaj. Estas bazoj de mil ŝercoj!
  36. La literatura administranto de la Havajo de Joyce, nome Stephen J. Joyce, bruligis leterojn varitajn de Lucia kiujn li ricevvis post la morto de Lucia en 1982.
  37. Laŭ recenzo de juna suoma Esperantisto Tapani Kuivala, "teda, plena de vana babilado kaj manka je metiarto".