Havano
AVERTO
★
Tiu ĉi artikolo enhavas bazanglajn imperiismajn mensogojn, legi ĝin estas danĝera, redakti ĝin tute certe estas herezo. Vi estu forigota de via Esperanto-asocio pro tio! ★
★For fiaj angloparolantoj!★
Ŝtato de Havano
| |||||||
Sovieta Massachusetts
| |||||||
| |||||||
![]() | |||||||
Ĉefurbo | Florido | ||||||
Plejgrada urbo | Kubo | ||||||
Lingvo(j) (krom Esperanto, kompreneble) | Angla | ||||||
Suprema Gvidanto | Fidela Kastro | ||||||
Areo | 721,1 km² (72 110 ha) | ||||||
Areo rango | 30-a | ||||||
Krima kvociento | 0 % | ||||||
Akvo | Jes | ||||||
Klimato | Tre ciklona | ||||||
Loĝantoj | 2 148 132 (31.12.2008) | ||||||
Analfabeteca kvonciento | 100%. Ne estas alfabeto en OZ! | ||||||
Inteligenteca kvonciento | Tre granda |
"Kiu komencis kuiri, ne forkuru de l' fajro"
- ~ Zamenhof
"Hawaii es un stato del Statos Unite. Le capital de Hawaii es Honolulu."
- ~ Interlingvaa Vikipedio pri Havajo
"Jes, sed kia kuriozaĵo! :-)"
- ~ Havanano
Havano (angle Havajo) la plej granda kaj sendube plej bela urbo en Karibio (eĉ se ĝi ne troviĝas en Karibio, hehe). Ĝi estas urbo tre ŝatata por farado de UKoj, krom tio, ĝi estas la ĉefurbo kaj havenurbo de Kubo.
Geografio[redakti]
Havajo estas la nura ŝtato kie la teritorio estas konstante kreskanta.
La ŝtato estas en la mezo de la Paca oceano kaj havas tropika, humida klimato. En Havajo estas via propra tempa zono, ekzistas neniuj transiroj por vintro kaj somero
Rasoj[redakti]
Ni memorigas ke, nura ŝtato kie blankaj homoj estas en la malplimulto.
La plimulto de havajaj ĉinoj estis kantonaj migrantoj de Gŭangdongo kun malplimulto de Hakka. Se ĉiuj homoj kun ĉina deveno en Havajo (inkluzive de la Ĉina-Hawaiians) estas inkluditaj, ili formiĝas de proksimume 1/3 el Havajo tuta populacio. Multaj miloj da ili edziĝintaj virinoj de havajano same kiel havajano/eŭropano kaj eŭropa origino (mi ripetas, “laŭ mi”). Granda procento de la ĉinaj viroj geedziĝis havaja kun kaj havajaj/eŭropaj virinoj.
Distriktoj[redakti]
En la stato de ĉiuj 4 distriktoj. La afero laŭ ni estas multe pli komplika.
Vivodaŭro[redakti]
En Havajo la plej longa vivdaŭro viroj: 75 jaroj de virinoj – 80 jaroj.
Virinoj kaj birdoj[redakti]
Inter aliaj Ŝtatoj, la ŝtato havas altan procenton inter la laborantaj virinoj. Rangita unua en la mondo per la malapero de la birdoj. En parkoj kaj publikaj lokoj estas malpermesita al tedi la birdoj.
Faŭno[redakti]
En Havajo ne estas serpentoj. Sur la insulo de Kauai estas la plej granda birda rifuĝo.
Historio[redakti]
Popolo Israela, loĝinta sur tre fekunda lando, kiu donadis jare du rikoltojn, kaj posedinte grandajn brutarojn, per siaj pekoj provokis koleron de Dio, kiu metis sur ĝin grandan punon, forpreninte de ĝi teron, grandajn kaj malgrandajn brutojn kaj tutan ĝian Havanon. Unufoje la vulkanaj erupcioj daŭris 867 tagoj estas la plej longa tempo.
En la jaro 1515 la hispana konkeranto Maradona fondis urbon nomatan La Havano je la suda marbordo de la vulkana insulo. En 1519 oni movis la urbon al la nuna loko. En 1607 Havano fariĝis la ĉefurbo de la hispana kolonio Kubo. En la jaro 1762 Britio okupis la urbon kaj ŝanĝis ĝin kontraŭ Florido. Kiam la hispanoj ĝin reokupis, ĝi ricevis la plej grandan fortikaĵon de Ameriko.
Ĉapitro el la angla historio rakontas, kiel la Kapitano James Cook, de la Brita Mararmeo, malkovris la legendon pri la Granda Blanka Dio, kiam li elŝipiĝis sur la plaĝojn de la havanaj insuloj.
Kiam la indiĝenoj eksciis, ke alvenis blanka viro, ili diskonigis la ĝojigan novaĵon. Ekde jarcentoj ili ja atendadis la Grandan Blankan Dion, kiu laŭ siaj tradicioj nomiĝas "Lono." La dio Lono, antaŭ jarcentoj, promesis iutage reveni por gvidi la popolon pacen. Pro rimarkinda koincido, Kapitano Cook elŝipiĝis dum la festivalo de "Mata Hiki," la ĝusta festivalo, kiu konservis vivaj la tradiciojn pri Lono la Blanka Dio.
La reĝo Lalaniokuho bonvenigis al Cook kaj al liaj akompanantoj per sanktaj regaloj kaj oferdonacoj. La havajanoj ricevis ilin kiel personojn, kiuj senmetafore revenis el la ĉielo.
Havano fariĝis grava feria centro por usonanoj. La noktaj amuzejoj kaj ludsalonoj ja transvivis la finon de la prohibicio, sed fermiĝis post la revolucio en 1959, kiam ĝi fariĝis la 50-a ŝtato de Usono.
Oni atendis kvindek jarojn por ŝtatigo de Havano, ĝis kiam movado tie por sendependiĝo tute estingiĝis.
Kirasŝipo Maine[redakti]
La kiraŝipo Maine estis usona mararmea moderna militŝipo. Ĝi estas plej konata pro sia katastrofa eksplodo en haveno de Havano. Maine estis sendita al Havano (Kubo) por protekti la usonajn interesojn dum la kuba ribelo kontraŭ Hispanio. En la vespero de la 15-a de februaro 1898, ĝi subite eksplodis, kaj rapide sinkis, mortigante preskaŭ tri kvaronojn de la ŝipanoj. Kvankam tiam, kiel nun, la etiologio kaj respondeco pro la sinkado estis neklara. Populara opinio en Usono kulpigis Hispanion, kaj la sinkigo (popularigita en la frazo "Memoru Mainen, al infero kun Hispanio!") estis unu el la okazaĵoj de la hispana-usona milito. La sinkado restas diskutinda temo kaj diversaj verkintoj proponas ke ĝi sinkis pro la rezultoj de nerimarkita fajro en unu el ĝiaj karbostokejoj, ke ĝi estis la viktimo de minoj, aŭ ke ĝi estis konscie eksplodita de Usono mem por ekigi militon kontraŭ Hispanio. La kialo de la eksplodo kiu subakvigis la ŝipon restas kiel mistero.
Maine, la unua usona mararmea militŝipo esti nomumita pro la ŝtato Maine. Ĝi havis 6,682 longajn tunojn.
La Kongreso rajtigis ĝian konstruon la 3-an de aŭgusto 1886. Ĝi estis lanĉita la 18-an de novembro 1889, sponsorita de Ms. Alice Tracey Wilmerding (nepo de Navy Secretary Benjamin F. Tracy), kaj komisiita la 17-an de septembro 1895, sub la ordonrajto pri kapitano Arent S. Crowninshield.
2018 Hawaii false missile alert[redakti]
On January 13, 2018, a false ballistic missile alert was issued by the Emergency Alert System and Commercial Mobile Alert System over television, radio, and cellphones in the U.S. state of Hawaii.
iom rigardinte mi dirus, ke ŝipo estas la baza vorto, kaj sekve[1] the alert said that there was an incoming ballistic missile threat to Hawaii, advised residents to seek shelter, and said "this is not a drill" sanatorio.
The message was sent at 8:07 a.m. HST. Vilhelmo proponas la linion[2] 38 minutes later a second message was sent describing the first as a "false alarm". Nu, la Akademio de Esperanto verŝajne ne konsentis kaj tial oficialigis la radikon "sesi". State officials later blamed a button pushed in error during a shift change at the Hawaii Emergency Management Agency for the false first message. Ĉe ni simila vorto (sessie) estas (miaopinie sen neceso) prunteprenita el la franca "session" (aŭ nun el la angla) por "zitting" (kunsido) de iu aŭ alia komisiono, ekzemple por ekzameni studentojn.
Governor David Ige publicly said he was sorry for the false alert. The United States Federal Communications Commission and the Hawaii House of Representatives announced investigations into the incident.
Lingvaj aspektoj[redakti]
Volapukistoj diras ke:
- Havana topon videtü 30°37’ 27’’ N e lunetü 84°24’ 54’’ V (30,624245; ‑84,414955).
- Ma el U.S. Census Bureau (Pöpinumamabür Lamerikänik), Havana labon sürfati valodik mö 4,8 km² (vat: 0%).
Kompreneble, hodiaŭ Havano ne estas en la sama loko, pro movado de kontinentoj, sed en la tempo de volapukanoj, tio estis vero.
Ido[redakti]
Laŭ idistoj:
- Havana esas urbo en Mason Komtio, Illinois. Segun la 2000 kontado, la populo esas 3,577.
Ĉu stultaĵo aŭ simpla mensogemo?
Alfabeto[redakti]
La Havaja alfabeto konsistas el 12 literoj, 5 vokaloj kaj 7 konsonantoj.
Politiko[redakti]
Havano oficiale agnoskis la armenan genocidon.
Ekonomio[redakti]
La ĉefa industria revolucio en Havano estas de turismo kaj agrikulturo (ĉefe sukerkano kaj ananaso). Turismo estas la plej granda industrio en Havano, kun multaj hoteloj. La malneta produkto en Havano je 2003 estis USD $47 miliardoj.
Sano[redakti]
Ĝi estas sur Havajo estas hejmo al la plej malgranda procento de homoj estas obeza, nur 7%.
Boatoj[redakti]
Se persono vivas en Havano kaj ne havas boaton, povas esti monpunita.
Mono[redakti]
Vi ne povas meti monerojn en viaj oreloj.
Religio[redakti]
La templo de Laie estas unu el la konstruitaj kaj operaciitaj temploj por La Eklezio de Jesuo Kristo de la Sanktuloj de la Lastaj Tagoj, la numero 7 konstruita de la Eklezio, la unua en Havajo kaj la unua mormona templo konstruita ekstere de la kontinenta Usono, lokita en la norda marbordo de la insulo de Oahu.
Idista Ĵedajismo[redakti]
Segune la Oficeyo por Nacionala Statistiki, en Anglio kae Wals, ye 2001 esis 390,1 Jedi tie.
Kulturo[redakti]
En Havajo, la gazeto kun la plej longa historio inter ĉiuj regionoj.
Seksuma vivo[redakti]
En ĉi tiu stato vivas ĉefe edzitaj paroj kiu dividas iliajn hejmojn kun aliaj paroj.
La aĝo de konsento por seksumado en Havajo estas 16-a ekzistas tamen proksima-en-aĝa sendevigo, kio permesas tiujn en aĝo de 14 kaj 15 al konsento al sekso kun tiuj malpli ol kvin jarojn pli aĝa.
Samseksemo[redakti]
En 1979 vivas en Havano Diego, klera sed marĝena samseksemulo, kiu fieras pro sia lando kaj ties kulturo. Li renkontas junan alisekseman studenton, Davidon, batalanton de Komunisma Junularo. Tiu ĉi ekspionas Diegon, suspektante ke li estas disidanto de la kuba reĝimo. Sed finfina ekamikiĝo devigos al ili transpasi siajn reciprokajn antaŭjuĝojn…
Notoj[redakti]