Fero
Salti al navigilo
Salti al serĉilo
"Krevis la vazo antaŭ la nazo"
- ~ Zamenhof pri tute alia a-fero
"Viaj aliaj asertoj pri CIA kaj FBI estas tre malvaloraj se vi do eĉ ne legis anglalingvajn fontojn pri tio"
- ~ Brahmao
"Rusto manĝas feron, ĉagreno la koron"
- ~ Zamenhof nun pri fero kaj rusto
"Urson al mielo oni ne tiras per orelo."
Fero lŭ PIV ests
- ĉio, kio ests en l' mondo, konkret ŭ abstrakt, montrt en nedifinit mniero,
- tio, pri kio oni okupiĝs, kion oni frs ŭ intencs fri,
- tio, kio koncerns l' privtjn ŭ publikjn interesojn,
- tio, kio ests diskutt ntŭ juĝisto(j),
- tio, kio ests diskutt inter proponnto kaj postulnto,
- la Espernto-mvdo.
Lingve[redakti]
|
Zmenhof diris: leĝdonntoj en l' fero de l' lingvo internaci devs esti nur logiko, talento kj l' opinio de l' plejmulto.
[redakti]
La fero inter la tri Skandinaviaj landoj nomiĝas Skagerrak (Dio mia!)
Propraĵo[redakti]
—Se oni lasas kuŝi la feron ekstere, kio okazos je ̧ĝi?
—Ĝi rustiĝos.
—Kaj la oron?
—Oni ̧ĝin ŝtelos.
Gravaj proprecoj[redakti]
- La averaĝa fero-atomo havas 56-oblan mason de unu hidrogen-atomo (grave, ĉu ne?);
- Fero estas la deke plej ofta elemento en la universo (ĉu?)
- La metalo estas preparata el fererco, kiu enhavas feran oksidon (ho, ve! Kiel mi vivis ĝis nun sen scii tion?)
- La fererco estas reduktata al kruda fero; procedo forigas la malpuraĵojn (ŝlako) (la diablo forportu!)
- Fero gravas teknike por la produktado de ŝtalo (tion mi jam sciis)
- La ŝtaloj estas alojoj, kiuj enhavas krom fero aliajn metalojn kaj nemetalojn (precipe karbonon) (tion mi jam sciis, sed neniam mi komprenis)
- La atomkerno de fer-izotopo 56Fe havas la plej fortan ligenergion je nukleono el inter ĉiuj atomkernoj (mi ne komprenis eĉ unu vorton, bonvole NE klarigu min)
- La fuzio de la elementoj en la steloj finiĝas je fero (ĉu ankaŭ la verda stelo?)
- La pli pezaj elementoj aperas ĉe la eksplodo de supernovao, kiu respondecas ankaŭ pri la disĵeto de la kunkerniĝintaj materioj (mi diros tion al mia edzino iam)
- En spactemperaturo la alotropaj modifoj de la pura fero estas la ferito aŭ α-fero. Tiu-ĉi modifo montras kube spacocentritan kristalan kradon, kio estas sub 911 °C . Sube de la Curie-punkto ĉe 768 °C, la ferito estas feromagneta.
La modifo inter 768 °C kaj 911 °C nomiĝas β-fero. Ĉar ĝi de la α-fero ne diferenciĝas de la ferito en la magnetaj proprecoj , ĝi estas nomata ankaŭ kutime kiel α-fero (diru tion al viaj familianoj dum kristnaska festo)
- Ĝis 1392 °C ekzistas faco-centrita modifo aŭ aŭsterito. Ĉe pli altiĝanta temperaturo ŝanĝiĝas la fero al δ-ferito, kiu denove montras kube spacocentritan kradon. La fandopunkto estas 1539 °C (ĈU????????????????)