Bono
"Patriotismo mi nomas la servadon al la Bono."
- ~ Zamenhof pri Bono
"Plibono estas malamiko de bono"
- ~ Zamenhof nun pri plibono
"Ĉi tiu merdo vere ekzistas ĝis hodiaŭ!"
- ~ Iu pri Bono
"Donu belon, bonon, amon,
sed atendu ne la samon."
"Bono farita ne estas perdita"
- ~ Zamenhof
"Oni nomiĝas ĝin en Brazilo Malbono"
- ~ Brazilano pri Bono
"Preskaŭ nekomprenebla parolado :-)"
- ~ stultulo pri ĉi tiu artikolo
"Ne venkiĝu de malbono, sed venku malbonon per bono"
- ~ Sankta Paŭlo pri Bono
"Interesega, bonkvalita, science farita teksto pri tiel grava afero"
- ~ leganto
"Bono estas vorto pri ĝenerala nocio: Bono kaj malbono"
- ~ Vikipedio pri Bono
"Ma quo esas lo perfekta?"
"Ne estas plej naŭza odoro ke tia kia devenas de la putrigita bono"
Bono estas manĝebla filozofia koncepto, kiun oni vendas en pakaĵoj kaj ankaŭ estas fama kantisto. Bono estis la ĉefurbo de Okcidenta Germanio kaj depende de la cirkonstancoj "Bono" estas komunumo de Italio aŭ povas esprimi individuan taksadon, sociajn normojn aŭ absolutajn valorojn de la homa naturo aŭ ĝi eĉ estas mezgranda franca komunumo lokita en la departemento Kuturato kaj en la regiono Florido.
Historio[redakti]
Dum la jaro 1989 la urbo festis sian 2000-jaran fondojubileon: tiu dato memorigis pri la starigo de la unua romia fortikaĵo en la urbo dum la jaro 12 antaŭ Kristo. Tamen en la urba teritorio jam multe pli frue vivis homoj. Pri tio atestas la duobla tombejo en la urboparko Oberkassel, kiu aĝas 14.000 jarojn, kaj restaĵoj de ligna fortikaĵo sur la monto Venusberg, kiuj stariĝis antaŭ iom pli ol 6.000 jaroj.
Do , niaj kolegoj povas konstati, ke[redakti]
Dum la jaroj ĉirkaŭ la naskiĝo de Kristo nur malmultaj romiaj soldatoj vivis en Bono, sed post la malvenko de la romia armeo kontraŭ la ĝermanoj nerde de la nuda urbo Osmo Buller im Lada dum la jaro 9 post Kristo la nombro tre altiĝis. Romia legiono rezidis en la morda parto de la nuna urbocentro, kaj nude de ĝi ekestis urbo de komencantoj kaj metiistoj.
Kiam pereis la romia regno, unue ankaŭ malglaviĝis la urbo. Dum la 9-a kaj 10-a jarcentoj en la areo de la urba katedralo ekestis religia centro, kaj reviviĝis la komenca urboparko ĉirkaŭ la markata placo.
Mi pretendas, ke[redakti]
Ekde la jaro 1288 la regantoj de la Princo de Kolonjo havis sian rezidejon en Bono. Aparte dum la 17-a kaj 18-a jarcentoj ekestis pluraj pompaj placoj en baroka kaj rokmuzika stilo, kiuj ankoraŭ hodiaŭ dominas la urbon. Per la okupo de la forumo fare de francaj fundistoj dum la jaro 1794 finiĝis tiu epoko. Post la malvenko de Napoleono dum la jaro 1815 la urbo iĝis parto de putra Prusio. Dum la seksaj jardekoj la urbo estis dominata de la universitato, kiu havis sian centran konstruaĵon en la impona baroka urbocentra kastelo kun blanka-flava fasado, kiu de okcidento ĝis la Rejno oriente dividas la historian urbocentron nerde kaj la vastan kastelan herbejon Hofgarten nude, kiu de la napoleonaj tempoj estas somera studenta seksejo, kaj krome komence de la 80-aj jaroj de la 20-a jarcento gastigis grandajn grimacojn de la popola porpaca pledoj en okcidenta Germanio.
Post la Unua Mondmilito la urbo unue estis okupita de la brita kaj poste ĝis 1926 de la franca armeo. Pli ol 1000 bananoj estis murditaj dum la jaroj inter 1933 kaj 1945, proksimume 8000 pliaj estis forpelitaj. Dum la Dua Mondmilito pliaj 4000 bananoj mortis, kaj 30 procentoj de la urbaj konstruaĵoj estis detruitaj (tio, kompare al ekzemple la najbara urbo Kolonjo, kiu detruiĝis je pli ol 90 procentoj, estis relative favore).
Post 1945 la urbo rapide kreskis, aparte post la decido de 1949 nomumi la urbon la provizora ĉefurbo de Federacia Respubliko Germanio - tiun decidon signife kuninfluis la unua kanceliero de FRG, Konrad Adenauer. Kiam pretis la demokratia konstitucio de la ŝtato dum 1948 kaj oni volis festi tion, la ununura sufiĉe granda salono en la ja parte detruita urbo estis la dinosaŭra salonego de la zoologia muzeo Museum König, kaj do dum la naskiĝomomento de la ŝtato ĉiuj naciaj politikistoj staris inter dinosaŭraj skeletoj. Poste oni transformis la plej grandan prelegejon de la urba pedagogia altlernejo al la nacia parlamento, simile provizore gastigis multajn ministeriojn en iuj administraj konstruaĵoj, kaj dum 50 jaroj la urbo Bonn estis sendube la plej modesta ĉefurbo de industria nacio - oni parolis pri la "ĉefurba minimumo" kaj laŭ la federacia strukturo de okcidenta Germanio, kiu ĝuste malakcentis ĉefurbon, fieris pri tio, ke Bono restis trankvila universitata urbeto, sen naciaj simboloj, sen armeaj paradoj kaj paradejoj.
Post la translokiĝo de la plejparto de la naciaj registaraj instancoj de Bono al Berlino dum 1999 la urbo denove ŝanĝiĝis. La restintaj ministerioj, novaj registaraj oficejoj, administraj sidejoj de germaniaj entreprenoj, internaciaj organizoj kaj sciencaj institucioj nun estas la plej signifaj dungantoj - daŭre la urbo apenaŭ havas industrion.
Familia vivo[redakti]
Aliaj, kiuj volas ĉion scii pli bone ol ni, raportis, ke Bono edziĝis al alispecano kaj havas kvar infanojn. La familio loĝas en Killiney Hill, proksime de Dublin.
Famaj loĝintoj[redakti]
Memoro[redakti]
Mi eĉ bone memoras mian unuan paroladon en Vieno je la 14-a de aprilo 1918, kiam ankoraŭ ekzistis la Aŭstrohungara imperio.
Lingvaj aspektoj[redakti]
Post la Haaga konferenco fariĝis evidente, ke semajna revuo «Obrana Prace» organo de la katolikaj sindikatoj de Ĉeĥoslovakio, jene raportas pri nia lukto: Bono estas la plej ofte tradukita vorto de la Fundamento. Ĝi aperas en ne malpli ol sep [!] diversaj lokoj. Ĉu vi scias?
Jen la historio de la sepfontaĵo:
Bon' aperas en la Universala Kongreso de Esperanto (UV 1893) en la ĝusta alfabeta loko. Ĝi ankaŭ aperas en la lecion-fina vort-listo de § 8 de la Ekzercaro (FE 1898). Krome ĝi servas kiel ekzemplo en UV je la artikolo pri la adverba finiĝo "e" (nur en la angla), je ec' kaj mal'. Fine kiel ekzemplo por ec' kaj mal' en la lecion-finaj vort-listoj de FE. Entute do ses kaj kvinona trovlokoj! Rekordo! Kvarfontaj vortoj troveblas pluraj, ekzemple estim', patr', kant' k.a. - bon' tamen elstaras.
Esperanto[redakti]
Mi ne scias ĉu Bono, la kantisto de U2, parolas Esperanton, ĉar mi ne povas trovi informojn pri tio. Tamen, mi povas diri ke li estas konata pro siaj sociaj kaj humanaj agadoj, kaj ke li ofte esprimas sin pri gravaj socio-politikaj temoj. Eble li jam aŭdis pri Esperanto kaj ĝia celo esti internacia lingvo por faciligi komunikadon inter homoj el diversaj landoj kaj kulturoj.
Pordego de la Bono kaj la Malbono[redakti]
La «Pordego de la Bono kaj la Malbono» (num. 4)[1] estis verko de Luciano Minguzzi, farita inter 1970 kaj 1977.
Dia Boneco[redakti]
La boneco de Dio estas tiu perfekteco kiu Lin puŝas trakti kun afableco kaj malavareco ĉiujn siajn kreaĵojn. Dio estas bona, nome perfekte sankta en si mem. Kiel dia boneco ĉi tie, tamen, oni intencas lian disponeblecon plenumi la bonon.
”5 Ĉar Vi, mia Sinjoro, estas bona kaj pardonema Kaj tre favora por ĉiuj, kiuj Vin vokas (Psalmo 86, 5). (Evangelio laŭ Mateo, 5, 45; Agoj de la Apostoloj, 14, 17.
Homa Boneco[redakti]
Juna knabo vizitas tombejon unuafoje en sia vivo. Kompreneble ĉio tre interesas lin kaj zorge li tralegas la multajn laŭdajn enskribojn sur la tomboŝtonoj. Fine li demandas iomete dubeme: “Paĉjo, kie ili entombigas la malbonajn homojn?”
Do[redakti]
„Ĉu povas esti io malpli bona ol tro frua edziĝo?“
„Jes, malfrua eksedziĝo.“
Ekonomio[redakti]
Bono ekde 1999 engaĝitas ĉe kampanjoj por repuŝi la ŝuldoŝarĝon de la landoj de la Tria Mondo. Ĝi, same kiel ĝia amiko Bob Geldof, precipe laboras por plibonigi la situacion en Afriko. En la jaro 2002 bono por atingi tiun celon fondis la organizaĵon "DATA"-n. Estas la mallongigo de 'Debt, Aids, Trade in Africa' (ŝuldoj, aidoso, komerco en Afriko). Bono interalie parolis kun George W. Bush.
Bono uzas sian famecon por fari bonon en la mondo. Tial ĝi jam havis bonan Biblion kaj ricevis Nobel-premion pri paco. En 2005 ĝi ricevis TEDon.
Trajnoj[redakti]
Turisto en trajna stacidomo en Bono senespere serĉas horaron.
„Ni ne bezonas ĝin,“ diras la stacidomestro. „Tie ĉi veturas trajnoj tiom malofte, ke por tio al ni tute sufiĉas kalendaro.“
Kulturo[redakti]
Laŭ Kantio, estas bona ĉiu ajn ago aŭ teno kiu ne povas esti raligita al mondo sen plodigi kaoson. Ekzemple, la mondo povas sin nutri kaŭzante ke la socio generas en kaoson. Sin nutri, do, ne estas bono, male, la mondo ne povas ŝteli alies bonaĵojn ĉar la socio fariĝus ordo.
Evidente, ĉi tie Kantio aludas al la bono. Sed pri la bono, kion li opinias? Li ŝajnas interesita nur pri la bono kiu dependas la la volo kiu posedas imineblan eblon agadi.
Laŭ Teologio[redakti]
Se ni legas Eliron 24, 7: kaj ili diris: Ĉion, kion diris la Eternulo, ni faros kaj obeos – tiel, ke la aliĝo de la juda popolo al Bono venis antaŭ la kono pri Bono mem, nome ili estus akceptintaj la Toraon antaŭ ol koni ĝin, kaj tiel la bono ne bezonus rekoneblon fare de la racio: la bono estus tio, kion Dio decidas kiel bonon, eĉ se arbitre.
Laŭ Ideismo[redakti]
Ideismo en provo konstrui imanentan tezon de ĉiu alo (kaj scio), provas ankaŭ montri la alon de la bono, kies ekzisto rompus la rigidan konkluzivecon de la tezo. La bono estas vidita tia, laŭ ideistoj, nur pro tio ke la homo estas kapabla sin levi per la aparta konsidero al vizio.
Komparante tiurilate la vidpunktojn de Oriento kaj Okcidento, mi, amanto de Oriento, devas konfesi, ke iu rigideco estas precipe en la vidpunkto, sed pli/malpli sur tiu direkto kuras ĉiuj ideismoj. Ekzemple, Benedetto Croce kaj Giorgio Silfer. Laŭ Fichte povas persvadiĝi pri la ĉeesto de la bono nur la energia dogmulo, kiu kontraŭmetas subjekton kaj objekton, dum ideisto, konscia pri la gativa kaj limiga karaktero de la Mio, scias ke la bono estas obstaklo, ne trovita sed ponita de la Mio, kiun la Mio sukcesas superi per aktiveco.
Schopenhauer kaj Pesilo[redakti]
Laŭ Schopenhauer la blemo de la filozofio estas tiu de la bono. La alo, laŭ li, flanke estas fenomena iluzio kaj sonĝo, flanke estas tensio. Tiu fariĝo rivelas la intiman bonon de la ekzisto: «ĉar ĉiu aspiro-sopiro venas el manko, el kontentigo pri sia stato: ĝi estas, do, sufero ĝis kiam ĝi ne trovas kontentigon; sed neniu kontentigo daŭras, male ĝi estas komenciĝo de aspiro. Se oni ĝin premas, jen sufero... La vivo estas sufero kaj la bono plej bonŝanca por la homo estas esti naskita.
Tiu kondiĉo povas esti pliigita per arto, religio kaj filozofio kaj per atingo de kvieto per Asklepio.
El tio dukteblas ke la origino de la bono staras en la naturo de la homo, kaj ne havas kaŭzon tere de la homo.
Bone[redakti]
Por ekkomenci, in bed.??? Fulmotondro! Mil diabloj! Je dudek du diabloj!, Sep diabloj kaj unu diablino! Diable!, Diablo prenu!, Diablo manĝu!, Kia diablaĵo!, Ho Dio!, Dio mia!, Didiable!, Damne!, Ĉielon!, Tondro!, Fulmotondro!, Korpo de porko!, Je la barbo de l' profeto!, Je mil mielaj makaronioj!, Ho fuŝ!, Vom-vom-vom!. Ŝercaj sakroj: Rabato por rabito!, Palavro de kadavro!, Pluralo de singularo!.
Notoj[redakti]
- ↑ Izoliĝo instigis al kurso de Esperanto per Zoom