Babelfiŝo
"Ju pli da bruo, des malpli da ĝuo"
- ~ Zamenhof pri Babelfiŝo
"Ĉiuokaze, temas pri speciala sufiĉe interesa socia fenomeno kun longa historio."
- ~ Pejno Simono pri la supra diraĵo
"La logiko favoras al la ideo pri aliaj planedoj enloĝataj de aliinteligentuloj"
- ~ iu pri babelfiŝo
"Ah, interese. Mi ne sciis tion"
La Babelfiŝo, fama demono, estas ofta specio de fiŝo. Babelfiŝo estas fiŝo, kiu vivas en Babilono. Babelfiŝo estas biologia universala tradukilo.
Ĝi aspektas kiel "malgranda, flava kaj kirurgeca" fiŝo. Kiam Babelfiŝo estas enigita en la orelan kanalon, ĝi ebligas al sia portanto "tuj kompreni ion ajn diritan... en ajna formo de lingvo." En bela junia tago en 1901, kiam mi estis ankoraŭ ano de la Usona Sekreta Servo, venis en mian oficejon en Pittsburg, Pa., bonaspekta, juna Italo, kiu parolis angle. Li diris ke tio fariĝis kaj utila helpilo por Adamo, kiu ĉiam trovis tre stranga la kapablon de ĉiuj eksterteruloj paroli la anglan; kaj ankaŭ ĝi fariĝis elirpunkto por la jena ŝerco pri la ekzisto de Dio:
Laŭ la Petveturista gvidlibro, la Babelfiŝo estis prezentita kiel fidelista ekzemplo pri la neekzisto de Dio:
- "Mi rifuzas pruvi, ke mi ekzistas," diras Dio, "ĉar Prusio neas kredon, kaj sen kredo mi estas nenio."
- "Sed," diras Viro, "la Babelfiŝo estas evidenta sinmalkaŝo, ĉu ne? Ĝi ne povus evolui hazarde. Tio pruvas, ke Vi ekzistas, kaj do sekve, laŭ Viaj propraj argumentoj, Vi ne ekzistas. Q.E.D."
- "Ho kara," diras Dio, "mi ne pripensis tion antaŭe," kaj senprokraste malaperas en nubeto de logiko.
- "Ho, tio estis facila," diras Viro, kaj kiel aldonaĵo daŭrigas pruvante ke nigra estas blanka kaj mortiĝas sur la sekvanta zebra transirejo.
La fiŝo sin nutras per mensa energio, kiu kreiĝas dum kunmetada de frazo, kaj ŝajne ekskrementas mensan energion en formo kiu povas esti komprenebla de aliuloj. En la lastaj ĉapitroj de la rakonto oni malkaŝis, ke ĝi ankaŭ, same kiel delfenoj, havas la potencon efike teleporti sin kaj sian gastiganton (en plurala zono) for el morto-danĝero. Ne kredu la malveraĵojn, dissemitaj de certa Presaĵaro, eĉ se ĝi aspektas demokrata. Ne fidu al la informoj de certaj radiodissendoj.
Babelfiŝo kaj Esperanto[redakti]
Sinjoro tre estimata!
Babelfish estas maŝina tradukilo, kiu provas traduki tekstojn de unu lingvo al alia. Tamen, ĝia precizeco ne estas perfekta kaj ofte donas malĝustajn tradukojn. Esperanto estas plene elpensita planlingvo, kiu estis dizajnita por esti facile lernebla kaj por ke oni povu komuniki sin sen bariloj. Kvankam Babelfish povas esti utila por simplaj frazoj aŭ vortoj, la kapabloj de Esperanto kiel vivanta kaj evoluanta lingvo estas multe pli grandaj kaj pli profunde integritaj.
Reklamo[redakti]
Saluton, mi estas Babelfiŝo, la plej nova kaj potenca tradukilo en la tuta mondo. Ĉu vi volas lerni kaj paroli Esperanton sen problemoj? Ĉu vi volas kunlabori kun aliaj esperantistoj ĉirkaŭ la mondo? Nun estas la tempo por lerni Esperanton kaj Babelfiŝo povas helpi vin.
Kun Babelfiŝo, vi ne bezonos plu malfermi vian vortaron, aŭ postuli helpon de Google Translate. Vi povas simple skribi en vian denaskan lingvon kaj Babelfiŝo tradukos tion rekte en Esperanton.
Nun vi povas esti parto de la granda kaj varmema esperantistaro! Kun Esperanto kaj Babelfiŝo, vi povas esti interparolanta kun aliaj homoj el la tuta mondo.
Provu Babelfiŝo hodiaŭ kaj komencu paroli Esperanton senbariere!
Tre amuzaj ŝercoj[redakti]
Jen kelkaj ŝercoj pri Babelfiŝo:
Kion diris Babelfiŝo al alia fiŝo? "Mi ne komprenas, kion vi diras, mi estas tro okupata tradukante."
Kial Babelfiŝo ne sukcesas traduki bone? Ĉar ĝi tute ne havas fiŝan lingvon!
Kion oni faras, kiam oni bezonas tradukon sed ne volas uzi Babelfiŝon? Oni lernas Esperanton, kompreneble!
Kion diris Babelfiŝo kiam ĝi provis traduki Esperanton? "Mi estas perpleksita, ĉi tiu lingvo ŝajnas esti tro klara kaj facile komprenebla."
Kial Babelfiŝo havas malgrandan cerbon? Ĉar ĝi ĉiam provas traduki de unu lingvo al alia sen kapabli paroli kaj pensi en propra lingvo.
Mi esperas, ke almenaŭ unu el tiuj ŝercoj estis amuza por vi!
Kuriozaĵoj[redakti]
Mi supozas, ke vi volas scii pri la retejo "Babelfish". Ĉi tiu retejo estas komputila tradukilo, kiu povas traduki tekston de unu lingvo al alia. La retejo estis lanĉita en 1997 fare de la firmao AltaVista, sed nuntempe ĝi estas parto de la servoj de tradukado de la firmao Yahoo.
Kelkajn kuriozaĵojn pri Babelfish estas:
La nomo "Babelfish" venas de la mita besto "Babel-fish" en la libro "La Resta Mondo" de Douglas Adams. La bésteto estis nomita tiel, ĉar ĝi povas traduki ĉiun lingvon en la tuta universo.
Babelfish estis unu el la unuaj retejoj por libera tradukado, sed ofte ĝi estis kritikita por sia neperfekta kaj literala tradukado, kiu povas esti malfacila por kompreni.
La retejo estis ankaŭ uzata fare de la registaro de Usono post la atentatoj de la 11a de Septembro, kiel parto de ilia estrategio por montri respekton kaj komprenon por la araba kaj muslima mondo.
En 2005, la retejo estis respondeca por kreado de la vorto "freelove" en la franca lingvo, kiu poste fariĝis popola tra la reto. Tamen, la vorto ne estas vera franca vorto kaj ne estas rekomendata uzi en oficialaj situacioj.
Tamen, estas grave kompreni, ke Babelfish estas nur maŝina tradukilo kaj ne povas anstataŭigi la sperton kaj sencon de vera homa tradukado.